Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CzęśćI.Pojęciedyskursuijegooperacjonalizacja
mentyspołeczne(interpretowanetutajjakopozalingwistyczne).Takrozumianej
analiziedyskursutowarzyszązałożeniapochodzącezarównozmniejlubbardziej
radykalnychkoncepcjikonstruktywistycznych,jakipostsausserowskiejsemiolo-
giiipoststrukturalistycznejteoriiznaku16.Zakładasięwięcprzedewszystkim,
żejęzykniestanowiodbiciawcześniejijakkolwiekniezależnieistniejącejrze-
czywistościpozajęzykowej,jestraczejsposobeminterpretowania/konstruowania
owejrzeczywistości.Corównieistotne,język(iinnesystemysemantyczne)funk-
cjonujeniejakoelementyjednegospójnegosystemuznaczeń,aleraczejjako
elementysystemówdyskursywnych(dyskursów):wzależnościodtego,wjakim
dyskursiesąaktualizowane,ichznaczeniemożepodlegaćzasadniczymzmianom.
Tym,cowistociekonstytuujeowedyskursy,sąpraktykispołeczne,awięcużycie
językawkonkretnychsytuacjachkomunikacyjnych.Ztegozkoleibezpośrednio
wynikajuższczególnezainteresowaniekontekstem,wjakimpodejmowanesą
działańjęzykowe,ponieważdopierouwzględnienietegokontekstupozwalana
podjęciepróbyrekonstrukcjiznaczeń17.
Wspomnianewyżejzałożeniazaowocowaływielomapublikacjami,które
–odwołującsiędokategoriistylu,retoryki,semantyki,gramatyki,narracji,argu-
mentacji,genrówczykognitywnychreprezentacjiiadaptując(mniejlubbardziej
konsekwentnie)metodologięjęzykoznawstwa,poddawałyanalizierozmaitetek-
styczywypowiedzi18.Publikacjeteanalizująjęzykjakodyskursnapoziomie
gramatyki,pragmatykiorazaktówmowy,aichgłównymcelemjestwytworzenie
Hjednoznacznegoisystematycznegoopisujednostekużyciajęzyka,którenazy-
wanesądyskursem.Takiecharakterystykimajądwagłównewymiary[ś]:tek-
stowyikontekstowy.Wymiartekstowydotyczystrukturdyskursunaróżnych
poziomachopisu.Wymiarkontekstowyodnositestrukturalnecharakterystyki
16Wkontekściesemiotycznychbadańnaddyskursempor.zwłaszcza:M.Czerwiński,
Semiotycznaanalizadyskursu,w:Jakanalizowaćdyskurs.Perspektywydydaktyczne,op.cit.,
s.41–58.Szczególnieinteresującawydajesięanalizadyskursuwkontekściekategoriipola
semantycznego(por.omówieniepodstawkoncepcjiimetodologiiw:U.Topczewska,Analiza
polasemantycznegojakometodabadaniadyskursu,w:Analizadyskursupublicznego,op.cit.,
s.49–66).Wkontekściebadaniakomunikacjiimediówpor.:S.Michalczyk,Konstruktywizm
jakoteoriamediów,w:Medialnyobrazświata,tom1.Zagadnieniateoretyczne,Wydawnictwo
UMCS,Lublin2015,s.25–46orazM.Wendland,Konstruktywizmkomunikacyjny,Wydawnic-
twoNaukoweIFUAM,Poznań2011.Zobaczteż:Radykalnykonstruktywizm.Antologia,red.
B.Balicki,D.Lewiński,GAJT
,Wrocław2010;B.Cyzman,P
.Bohuszewicz,Wokółpojęcia
konstruktywizmu,HLitterariaCopernicana”,nr3,2016,s.7–14.
17Por.np.M.Jørgensen,L.Phillips,DiscourseAnalysisasTheoryandMethod,SAGE
Publications,London:ThousandOaks/NewDelhi2002,s.12in.
18Szczegółowonatentematpor.np.T.A.vanDijk,TheStudyofDiscourse…,op.cit.;
J.P
.Gee,AnIntroductiontoDiscourseAnalysis:TheoryandMethod(4thEdition),Routledge,
2014;tenże,HowtoDoDiscourseAnalysis:AToolkit(2ndEdition),Routledge,2014.
