Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
DOROtAPIONteK
Historycznieteorialiberalnabyławyrazemopozycjiwobecautorytaryzmu,
kolonializmu,byłaargumentemnarzeczwolnościreligijnejiposzanowania
odmienności.Miałasłużyćjakoochronaprzedzłymirządami,jakonarzędzie
prawdy,orazbronićwolnościjednostek.Nieuniknęłajednakpewnychniekon-
sekwencjiwpodejściudowolnościprasyjakofundamentalnegoprawa.Należy
bowiemmiećświadomość,żejegopełnarealizacjamożeistotnieograniczać
inne,równieistotneprawajednostek,jakchoćbyprawododobregoimienia
osób,któreniepełniąfunkcjipublicznych,alepozostająztakimiwosobistych
relacjach(np.rodzinypolityków),obronywłasności,prywatności,bezpieczeń-
stwaczyprawgrupmniejszości.Klasycznerozumienieteoriiliberalnejniemoże
byćwpełnizastosowanewśrodowiskuwspółczesnychmediówelektronicznych,
szczególniepublicznych,któremająistotneustawoweobowiązkiwobecspołe-
czeństwa,wymagająceczęstoograniczeniawolnościpublikacjibądźwymuszają-
cych(wpewnymsensie)publikacjetreści,niebędącychwyboremautonomicznej
redakcji9.Mediatakiejakradioczytelewizjaniezapewniająrównieżwolnego
dostępuwszystkichichużytkownikówdoswobodnegogłoszeniapoglądów,
faworyzującprzedewszystkimichwłaścicieli.Tozaśprowadzidozjawisknie-
korzystnych,takichjak:biurokratyzacja,komercjalizacja,obniżeniestandardów
działaniawielkichmediów,przewagitreścirozrywkowychnadinformacyjnymi,
którenieprzyczyniająsiędotworzeniaracjonalnegospołeczeństwaidocho-
dzeniadoprawdy.
Najpełniejliberalnateoriamediówrealizowanajestnaamerykańskimrynku
mediów,któregofunkcjonowanieopierasięnapierwszejpoprawcedoKonsty-
tucji(uchwalonejw1791roku),mówiącej,iżKongresStanówZjednoczonych
nigdynieuchwaliżadnegoprawaograniczającegowolnośćsłowa.Nieoznacza
to,iżmediaamerykańskieniesąwogólepoddanekontroli,ależeciesząsię
relatywnienajwiększąswobodą.
Doświadczeniawłaśnieamerykańskiegorynkumediówspowodowałypowsta-
nieteoriispołecznejodpowiedzialnościmediów,któramiałaprzeciwstawićsię
negatywnymtendencjomwynikającymzpraktycznejrealizacjipostulatówteorii
liberalnej.Wmyślteoriispołecznejodpowiedzialnościmedia,zracjiswojego
społecznegoznaczenia,powinnygodzićtrzypodstawowezasadywynikające
zzałożeńliberalizmu,realizowanewprocesiekomunikowaniamasowego:prawo
mediówdoniezależnościiautonomiiodwładzy,prawojednostekdoindywidual-
nejwolnościiwyboruorazzobowiązańmediówwzględemspołeczeństwaijego
9
Naprzykładreklamypolityczne:wsystemieduopolumediapublicznesązobligowanedo
publikacjiaudycjiwyborczychwczasieiliczbieprzewidzianychrozporządzeniemorganów
zewnętrznych.
