Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kulturywjejgłębokohumanistycznymaspekcie,bierzesięgłównie
poduwagęjejwysokipoziomiwymiarponadczasowy.Stądteż
najwyżejcenisięludzi,którzymająnajbardziejznaczącywkład
wrozwójkultury.Adotakichnależątwórcywielkichreligiiiidei
społecznych,awdalszejkolejnościgeniuszeiwybitnitwórcy
wdziedzinienauki,sztuki,techniki.Oniwytyczająetapywrozwoju
kultury,zostawiającposobieślady,adziełaichnierzadko
rewolucjonizująepokę,łamiąobowiązującekanonyijako
prekursorskiewchodządouznanegodziedzictwa.Zezrozumiałych
względówmniejuwagizwracasięnawytworypośredniejwartości
izwykłychludzi,choćiciwzależnościodswejpozycjispołecznej
izawodowejrównież,wwiększymlubmniejszymstopniu,
współtworząwzoryinormyzachowania.
B.Suchodolskiodróżniałkulturęobiektywną,jakozbiórwytworów
materialnychiduchowych,odkulturysubiektywnej,odnoszonej
dokulturyczłowieka,naktórąskładająsię„kształconyumysł”,
„opanowaneuczucia”,„wyrobionedodatnieprzyzwyczajenia”.Kultura
subiektywnakształtujesiępodwpływemzetknięciaczłowieka
zkulturąobiektywnąpoprzezprzyswojenietkwiącychwniejwartości.
Wskazywałwkulturzeobiektywnejtendencjedestrukcyjne
iprzeciwstawiałsięnadmiernejtrosceoprodukcjędóbrkultury
kosztemzaniedbaniastronyduchowejczłowiekaoraznadmiernemu
zapatrzeniusięwsiebie.Byłzwolennikiemumiaruiharmonii,
conazywałhumanizmembędącym„protestemprzeciwprzytłoczeniu
człowiekaprzezkulturęobiektywną,przeciwtraktowaniugowyłącznie
jakonarzędziajejrozwoju”(Suchodolski,1937,s.318).
Destrukcyjnywpływmożerównieżwywieraćnaukaisztuka,
ascjentyzm,estetyzmirelatywizmokreślaSuchodolskimianem
degeneracjikulturalnej,doktórejprowadzinadmiernekoncentrowanie
sięnajednejdziedziniekulturyprzyjednoczesnejdeprecjacjiinnych.
Uważałonlosykulturyzawręczdramatyczne–itozkilku
powodów.
Popierwsze,żyjemywdwuodrębnychsystemachcywilizacyjnych:
wcywilizacjinaukowo-technicznejikulturzehumanistycznej,
wktórychrealizowanesąodmiennewartościisposobyżycia.
„Cywilizacjanaukowo-technicznajestkosmopolitycznaiuniwersalna
wtymznaczeniu,żenaukaitechnikawszędziesątakiesame,akultura
humanistycznajestzróżnicowanahistorycznie,osadzona
