Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Anatomiaifzjologiaskóry.Wpływczynnikówwewnętrznychizewnętrznychnaskórę
zokreślonymigruczołamiłojowymi.Naowłosionejskórzegłowywystępują
mieszkiwłosówterminalnych,gdziewłosjestgrubyidługi,agruczołłojowy
duży.Drugirodzajtomieszkiwłosówmeszkowych(np.występująukobietna
twarzy),gdziewłosjestcienki,agruczołłojowymały.Wtrzecimtypie,tzw.
mieszkachłojowych,włosmaśredniąwielkość,agruczołyłojowesąduże.Tego
typumieszkiwystępująnatwarzy,górnejczęściklatkipiersiowejiplecach,isą
związanezpowstaniemtrądziku.Napodeszwachidłoniachgruczołyłojowenie
występująwogóle.
Wydzielaniegruczołówłojowychjestwspomaganeprzezskurczmięśniprzy-
włośnych.Zachodzionpodwpływemstresuizimna(pojawiasięwtedytzw.gę-
siaskórka).Odnowałoju(łac.sebum)następujeszybciej,gdyjestonzaczęsto
usuwanyzpowierzchniskóry.Jegowydzielaniejestróżnewróżnychokresach
życia.Unoworodkówjestduże,cowiążesięzwpływemmatczynychandroge-
nów.Następniespada,abyznowuwzrosnąćwokresiepokwitania.Okreswy-
twarzaniałojumniejwięcejorokpoprzedzarozpoczęciemiesiączkowania.Jego
wydzielaniezaczynasięzmniejszaćok.40.rokużycia.
Czynnośćgruczołówłojowychzależyodwpływówhormonalnych.Estro-
genyiantyandrogenyzmniejszająwytwarzaniełoju,aandrogenyiprogesteron
powodująjegowzmożonewydzielanie.Wśródandrogenównajwiększywpływ
nagruczołyłojowema5-α-dihydrotestosteron(DHT).Powstajeztestosteronu
wobecnościenzymu5-α-reduktazytypu1.Wprzypadkuprogesteronu,sty-
mulujeonwydzielaniełoju,jeżeliwystępujejegonadmiarwstosunkudoes-
trogenów.Zinnychhormonów,którewpewnychwarunkachnasilająwytwa-
rzaniełoju,możnawymienić:hormonwzrostu(ang.growthhormone-GH),
insulinę,kortyzol,adrenalinę,prolaktynęihormonytarczycy.Skutecznieje
natomiasthamujeretinoid-izotretinoina.Naczynnośćgruczołówłojowych
wpływateżtemperaturaotoczenia.Ciepłopowodujezwiększonewydzielanie,
azimno-zmniejszone.Uważasięjednak,żeobserwowanenasileniebłyszcze-
niasięskórywleciewynikaprzedewszystkimzespadkulepkościwydzieliny
gruczołówłojowychnaskutekwyższejtemperaturylubzmianwskładziełoju,
prowadzącychdoobniżeniajegolepkości.
Łójnatłuszczatrzonwłosaiwspólniezlipidamiwytwarzanymiprzezkomór-
kinaskórkautrzymujewarstwęlipidowąnapowierzchniskóry,copełnifunkcję
ochronnąprzedróżnymiczynnikamizewnętrznymi.Udziałlipidównaskórko-
wychjestwiększynapowierzchniachubogichwgruczołyłojowe.Ponadtołójma
łagodnedziałanieantybakteryjneijegowydzielaniepowodujetransportwitami-
nyEdowyższychwarstwnaskórka.
Łójjestjasnożółtącieczą.Zawieraglicerydy,wolnekwasytłuszczowe,skwa-
len,wosk,estrysteroliiwolnesterole.Wolnekwasytłuszczowepowstajądopiero
podwpływemlipazbakterii,któreodczepiająjeoddwu-itrójglicerydów.Dieta
wniewielkimstopniuwpływanaskładiilośćłoju.
