Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DZIAŁANIEPROMIENIOWANIAJONIZUJACEGO
NAŻYWATKANKĘ
Potencjalneryzykozdrowotnezwiązanezekspozycjąnapromie-
niowaniejonizującewynikaznastępstw,jakiemogąwystąpić
wżywychorganizmachpoddanychnapromieniowaniu.Fizyczny
przebiegprocesówoddziaływaniapromieniowaniajonizującego
zżywymikomórkamiitkankaminiczymsięnieróżniodprzebiegu
tychprocesówwmateriinieożywionej.Problemrozpoczynasię,
gdywtórneproduktytakiejinterakcjizaczynająreagowaćzczą-
steczkamiistrukturamiskładowymikomórek,coprowadzido
zmianyichwłaściwościchemicznychinaruszawefekcienatu-
ralnąrównowagęstrukturalnąiczynnościowąkomórekitkanek.
Procesoddziaływaniapromieniowaniazkomórkami(tkankami)
żywegoorganizmumożnapodzielićnanastępujące4fazy:
1.Fazafizyczna,wktórej–naskutekjonizacjilubwzbudze-
nia–zmieniająsięwłaściwościchemicznemolekułwngniazdach”
zdeponowaniaporcjienergiipromieniowania.
2.Fazafizykochemiczna,wktórejpowstałewcześniejwzbu-
dzoneizjonizowaneatomyicząsteczkiulegająprzemianiewwol-
nerodnikiirodnikojony.Ponieważżywetkankizawierająnaogół
znaczneilościwody,cząsteczkiH
2Oabsorbująwiększośćener-
giipromieniowaniajonizującego.Wrezultacietejabsorpcjido-
chodzidoradiolizy(czylirozpaducząsteczkiwwynikujoniza-
cji)lubwzbudzeniacząsteczkiwody.Radiolizęwodyrozpoczyna
reakcja:
H
2O+promieniowaniejonizujące→H
2O++e–
Wkolejnychreakcjach–łączniezrekombinacjąnietrwałych
produktów–mogątworzyćsiętzw.uwodnioneelektrony(e
aq),czyli
molekuływodyspolaryzowaneprzezwychwytswobodnegoelek-
tronu,rodnikwodorowy(Hl),nadtlenekwodoru(H
2O
2)orazczą-
steczkiwodoru(H
2).Wzbudzeniecząsteczkiwodyprowadzidojej
rozpadunarodnikwodorowy(Hl)iwodorotlenkowy(OHl).Istotne
znaczeniedlawłaściwościuwodnionejtkankimafakt,iżwefekcie
pochłonięciaenergiipromieniowaniajonizującegoprzezcząstecz-
kęH
2Opowstajątrzysilniereaktywnezwiązki:uwodnioneelek-
tronyorazrodnikiHliOHl(wproporcjachodpowiednio45,45
18
