Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NowyŚwiatjakoutopiaiMillennium
17
OdkrywcówNowegoŚwiataoraztych,którzytamponichprzybyli,oczarowało
pięknojegoprzyrodyiszlachetnośćmieszkańców.Zachwycalisięszczęśliwym
życiemtamtejszychludów,ichbeztroską,brakiemprawisędziów,miar,wagipie-
niędzy,chciwości,zazdrościiprzemocy(D’Anghiera1912:79;Cantú2002:57-58;
RiosEspinosa2017:75-77).Ludytezdawałysiępielęgnowaćtecnoty,którena
starymkontynenciejużzaprzepaszczono.DlategoNowyŚwiatbyłpostrzegany
takżejakoprzestrzeńmożliwościzrealizowanianiespełnionegodotądśrednio-
wiecznegoroszczeniachrześcijaństwadouniwersalnegopanowanianaskalęświa-
tową:Ewangeliamogłajużbyćzaniesionadowszystkichnarodówiwszystkich
ras,nażpokrańceświata”(Gomes1994:116,119-120;Palomo2016:8-9;Bonilla
2018:49-50;Lemos2021:216-217).JerónimodeMendietawHistóriaeclesiásti-
caindianapisał,żeKościółodrodzisięwrazzIndianamizAntyli,żyjącymibez
grzechuwziemskimraju,aToribioMotolinia,jedenzpierwszychfranciszkańskich
misjonarzywysłanychdoNowejHiszpanii,głosiłpilnąpotrzebęnawróceniapogan
wobliczuzbliżającegosiękońcaświata.SamowyrażenienNowyŚwiat”zrodziło
sięzcytatuzApokalipsy:niujrzałemniebonoweiziemięnową”
.
HistoriaiMillennium
LudzieXVIw.widzieliwodkryciuinnychnarodówznakpełniczasów.Pood-
kryciuwszystkichziemświataniepozostałojużnicpozawypełnieniemsięproroctw
Apokalipsy:skończeniemczasu(RouxLópez2001:378).Krupeckastwierdza,że
wpraktycekonkwistyiwlegitymizującychjeideologiachnaplanpierwszywysu-
nęłysięinterpretacjemesjanistyczne(Krupecka2021:28).nIdeą,któraprawdopo-
dobnienajbardziejwpłynęłanakoncepcjeczasuihistoriiwkulturzezachodniej,
jestwiarawpowtórneprzyjścieChrystusaiinauguracjatysiącletniegokrólestwana
ziemi,wktórymci,którzywytrwająworędziuzmartwychwstałegoChrystusa,będą
kapłanamiBogaorazChrystusaikrólowaniaznimtysiąclat”(Rocha2012:153;
zob.Solodkow2014:171).
Średniowiecznespołeczeństwapojmowałyczaswperspektywiedynamikihi-
storiizbawienia.Jużuśw.Augustynahistoriaprzestałamiećpostaćcykliczną,
jakjąjeszczepojmowalistarożytni.Jejkreswyznaczałprzyszłynadprzyrodzony
triumfKościoła.ZaautorahistoriizostałuznanyBóg,aludzie-zainstrumenty
jegoprojektu.Centralnymmomentemdziejów,zmieniającymichbieg,byłowcie-
lenieChrystusa,teraźniejszośćiprzyszłośćmiałybyćprzygotowaniemsięnaJego
powtórneprzyjścienakońcuczasów.Wzwiązkuztymludzietejepokiwyczeki-
walinaprzyszływiekpokojuidobrobytupodrządamiMesjasza.StudiującKsięgę
Apokalipsyśw.Jana,którąuważanozazapowiedźtego,conadejdzie,dociekano,
kiedytenmomentnastąpi(Camacho2011:77;Rossatto,Martini2012:266;Wilson
FranckJunior2018:49).Niektórzywnapięciuoczekiwalinakoniecpierwszego
