Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI
tysiąclecia,jakiemiałoupłynąćodpierwszegoprzyjściaChrystusa.KiedyMesjasz
sięniezjawiłinieskończyłsięświat,wchrześcijańskiejkulturzezaczęłysiępoja-
wiaćnowepostawywpostrzeganiudziejów,niezdobyłyonejednakprzewaginad
ichdotychczasowymodczytywaniem.Tradycyjnynurthistoriozofii(Honoriusz
deAutun,1080-1151;GerhohdeReichesberg,1093-1169;Hugoześw.Wiktora,
1096-1141;AnzelmzHavelbergu,1100-1158;RupertzDeutz,1075-1130)trwał
przypodzialeczasuhistorycznego,opartymnatrynitarnymschemacieAugustyna,
zakładającymokresyprzedprawem,zgodniezprawemipoprawie,wiążąckaż-
dyznichzjednązosóbTrójcyŚwiętej.Najbardziejspójnyiwpływowysche-
matdziejówwtymnurciehistoriozofiiprzedstawiłJoachimzFiore(1135-1202)
(Franco2002:75-76;Rusconi2003:212).W1199r.napisałondwakomentarze
doApokalipsy(krótkiidługi).W1527r.zostałyoneopublikowanepodjednym
tytułemjakoExpositioinApocalypsim,przyczymkrótkikomentarzpojawiłsię
jakowstępdodłuższegokomentarza.KomentarztennositytułPraephatiosiveliber
introductoriusinexpositionem.Apocalipsis,drugijestzatytułowanyInexpositione
Apocalypse(AlonsodelVal1999:370).Jednakprawdziwymfundamentemjego
profetycznejieschatologicznejinterpretacjidziejówbyłodziełoLiberConcordie
NovietVeterisTestamenti.Joachimgłosił,żepoerachOjcaiSynanastąpiera
DuchaŚwiętego.Będzietowiekmnichów-mądry,spokojny,życzliwy,którynie
zaznajużuciążliwychstrukturanidualizmuKościołaipaństwa,ponieważwładza
będziemiałacharakterkontemplatywny.Wtejtrzeciejerzechrześcijaństwozostanie
oczyszczoneinastanieczasKościoławpełniduchowego.
WpływdoktrynyJoachimazacząłbyćodczuwalnykilkalatpojegośmierci.
Zacząłsięwówczasrozwijaćruchteologiczno-duchowyopartynasilnieodnowi-
cielskiejideologiiKościołaispołeczeństwa,znanyjakojoachimizm.Jegoobecność
uwidoczniłasięwpowstającychwówczaszakonach,zwłaszczafranciszkanówido-
minikanów,programowozaangażowanychwodnowęKościoła.WizjęJoachima
upowszechniałgłównietenodłamzakonufranciszkanów,którychnazwanoviri
spirituales,nspirytuałami”(Rucquoi2004:232).Sporaczęśćpracprzypisywanych
Joachimowipowstaławrzeczywistościwtychwłaśniekręgach.Rozwijałasięwnich
specyficznainterpretacjawizjiJoachima,wktórejnastąpiłoutożsamieniefrancisz-
kanówidominikanówzprzepowiedzianymiprzezJoachima,mającymidokonać
odnowyKościoła,virispirituales.Winterpretacjachjoachimitówczęstopojawiałsię
pogląd,żeprzejściedonowejerynastąpipodprzywództwemPowszechnego(bądź
Anielskiego)Papieżalubuniwersalnegoprzywódcypolitycznego,CesarzaDni
Ostatnich-alboichobu(Santos2008:63).Franciszkaniewiązaliwielkienadzieje
zodkryciamigeograficznymi,takiżsamookreślenieNovusOrbisznaczyłodla
nichwięcejniżnowonabyteposiadłościterytorialnepodrugiejstronieAtlantyku.
Wyrażenietobyłoprzeznichrozumianewkategoriachmillenarystycznychipro-
widencjalistycznych.Odkryciageograficznewzmocniłyichprzekonanie,żekoniec
czasujestbliski,żevirispiritualesizastępyanielskiewkrótcepokonająAntychrysta,
