Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
koncepcjiarchitektonicznych,alepołożyłapodwalinypodintrospektywnepoznawaniepro-
cesutwórczego,woderwaniuodformalnych,geometrycznychkonwencji.Skorogeometria
przestałabyćczymśstabilnym,naczymarchitekturaopierałapozornieswójbyt,astałasię
substancjąświata,tojakkażdyzasóbbyładodyspozycjitwórcy,aleonsam,bylepiejrozu-
miećsiebieiswojątwórczość,zwróciłsięwstronęswojegowarsztatuiswojegoumysłu8.
Teoriaprojektowaniaarchitektonicznegopojawiłasięwięcjakosubteoriaściślesprzężona
zteoriąarchitektury,którazkoleimocnoposzerzyłaobszarpoznania,wkraczającwnowe
naukiinżynierskie,stosowaneihumanistyczne.
Podejmującpróbęskonstruowaniafragmentarycznegoobrazuprocesuprojektowaniaarchi-
tektonicznegoiprzyjmujączaośrozważańintelektualnezmaganiakierująceprocesemma-
terializacjiwyobrażeniaarchitektury,należymiećświadomośćistnieniabogatych,budowa-
nychprzezstuleciazasobówdoświadczeń,porządkującychobserwacjiorazdyscyplinarnej
wiedzyteoretycznejipraktycznej.ZnaczeniepracyWitruwiuszajestnadalfundamentalne,
awielejegospostrzeżeńprzetrwałopróbęczasuizachowałowyjątkowąświeżośćiprzeni-
kliwość.Lekturadziesięcioksięgudostarczawyjątkowokompletnegoobrazuwzorcaantycz-
nejpostawyarchitekta.Demonstrujewymaganiawobecosoby,odktórejoczekujesięintegra-
cjizdolnościinżynieraiartysty,posiadaniainterdyscyplinarnegoprzygotowaniadodziałania
wzgodziezzałożeniamiekonomicznymiikulturowegoobycia,uwrażliwiającegonarozma-
iteformyharmoniiśrodowiskanaturalnego,takbyumiejętniewiązaćjezesobąsemantycz-
niewprzestrzennejformie(Vitruvius1960:6–9).Witruwiuszjestteoretykiemniedoścignionym
wswojejepoce,jakoautorjedynegozachowanegoantycznegotraktatuzmierzyłsiębowiem
zholistycznąkoncepcjąkreowaniaprzestrzeniarchitektonicznej.Byłotootylełatwiejsze
zadanie,żejegoteoriadotyczyłaświatapodówczaspoznanegozperspektywyeuro-
centrycznej(awłaściwieśrodziemnomorskocentrycznej),atakżeżeobejmowałaświatarchi-
tekturyzunifikowanejjednymjęzykiemspójnychformistosunkowowąskiegowachlarza
technologii.Witruwiuszjestpostaciąujawniającąanalogiczne,dlarozumieniaproblemów
projektowych,kwestiezłożonościarchitektury.Demonstrujeprzysłoniętąwoalemantycznej
kultury,specyficznegojęzykaiznacznieograniczonej,wstosunkudodzisiejszej,puliobiektów
8Wywódzwiązanyzgeometriąmożesięwydawaćniezręcznywzestawieniuzargumentem,żegeometria
nagleprzestałasięliczyć,jednakbyłabytobłędnainterpretacja.Geometrianadalzajmujeistotnemiejsce
wprojektowaniuarchitektonicznym,jednakzamiastbyćpodmiotemanaliz,jestjejnarzędziem.Sposób
funkcjonowaniawspółczesnychnarzędziodpowiedzialnychzatworzenieformalnejpostaciartefaktów
architektonicznychpozostaje,wswoichnajbardziejwyrafinowanychwersjach,pozazasięgiemzdolności
przetwarzaniainformacjiprzezczłowieka–geometriaarchitekturyprzestałabyćczymśwyobrażanym
jakoreprezentacja,zostałazastąpionamatematycznymiregułami,zapomocąktórycharchitekteksplo-
rujemożliwościobliczenioweswoichnarzędziodpowiedzialnychzagenerowanietrudnychlubniemoż-
liwychdowyobrażeniakształtów.Znaczącaczęśćformswobodnych(FrankGehry,ZahaHadid)toformy,
którebyzaistniećarchitektonicznie,musząbyćpoddaneprocesowiurealnienia–rzeźbiarskiepropozy-
cjeautorówpomijająprzeważnieproblematykęodprowadzeniadeszczu,śnieguzmocnopokompliko-
wanychpołacidachu,cokonsultanciiinżynierowiemusząpóźniejegzekwować,moderującpierwotne
kształty.NapodstawiewystąpieniaJessaMärttererapodczaskonferencjiCumulus2007wSchwäbisch
Gmünd.
1.Projektowaniearchitektoniczne
19
