Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
procesuprojektowego,zwłaszczanajegowczesnymetapie,czyliwtrakciekonceptualizacji
projektuarchitektonicznego.Podrugie,próbaukazaniałańcuchakorelacjimiędzydetermi-
nantami,przezktórerozumiesiępryncypialubzjawiskafundamentalnedlaprocesuprojek-
towego.Potrzecie,zaproponowanieaktualizacjiparadygmatudotyczącegotychaspektów
teoriiprojektowaniaarchitektonicznego,któreodwołująsiędordzeniaprojektowegopro-
cesudecyzyjnego–powiązaniawspomnianychdeterminantzwartościamiorazichłączne-
gowpływunakierunekrozstrzygnięćarchitektonicznych.Wtymostatnimprzypadkujestto
propozycjaMeta-projektowania(Meta-Design),złożonegomodeluopisującegoprocespro-
jektowaniaarchitektonicznegoskoncentrowanegonawątkachintelektualnych:dedukcyjnym,
analitycznym,filozoficznymidecyzyjnym,odzwierciedlającegorelacjęumysłutwórcyzkon-
cepcjąprojektową.
Granicerozważańniemogąbyćzdefiniowaneściśle–istniejązbytsilnezwiązkiiprzeplatające
sięwątkizarównowteoriiprojektowaniaarchitektonicznego,jaki,szerzej,wteoriiarchitek-
tury,którychniesposóboddzielićodprzedmiotuizakresurozważańpodejmowanych
wniniejszejpracy.Jesttozwiązanemiędzyinnymizfaktemwywodzeniateoriiprojektowania
architektonicznegozteoriiarchitektury.Teoriaarchitekturyopisujecałokształtzjawiskdoty-
czącycharchitektury,jejpowstawania,funkcjonowaniaioddziaływanianaczłowiekaiśro-
dowiskoprzyrodniczeorazistotęobiektówarchitektonicznychwrazzichatrybutami,warstwą
znaczeniową,estetykąipersonalnymwkłademtwórcy.Najstarszyznanytraktatoarchitek-
turzejestzarazempierwszymholistycznymujęciemproblemówarchitekturywzgodzie
zpostrzeganiemtejdyscyplinywczasachautora–traktatspisanonajprawdopodobniej
między30a15r.p.n.e.JednakpoWitruwiuszupodejścietakie,wyrażoneexplicitewtekście
opracowańnatematarchitektury,azatemwewkładzierozmaitychautorówwtworzenie
zrębówteoriiarchitektury,zanikło,zawężającwiększośćopracowańdoteoriiformyarchi-
tektonicznej.Osiątychrozważańbyłymorfologia(wtymkompozycja)i,uzupełniająco,
struktura.TrwałeposzerzenieobszaruteoriinastąpiłowXIXwiekuwskutekzmianyper-
cepcjihistorii,wskutekukonstytuowaniasięsocjologiijakodyscyplinynaukowejwzgodzie
zpostulatamiHenriegodeSaint-Simona,apóźniejAugustaComte’a.XIXwiekbyłczasem
ekspansjinauki,tworzenianowychdyscypliniodkrywanianowychobszarówbadawczych
dladyscyplinjużistniejących.Sprzyjającedlategozjawiskawarunkiwynikałyzkrystali-
zowaniasięmyśliobiektywistycznej,wzmocnionejtrendamipozytywistycznymi.Dodatkowo,
wskuteknaukowegorozpoznaniazachowańspołeczeństwiwskutekdostrzeżeniaznaczenia
isiłyfenomenutożsamościzbiorowejdlaskutecznegosprawowaniawładzylubjejkonsoli-
dacji,atakżewwynikuzmianypostrzeganiarolihistorii,reliktówhistorycznych10,spuścizny,
aleiobiektówarchitektonicznychjakonarzędziniezbędnychdoformowaniatożsamości,
musiałozmienićsięrozumienieroliarchitektury.Dopierozodkryciemkonkretnych,dają-
cychsiępraktyczniespożytkowaćzasadoddziaływaniaarchitekturynaczłowieka,naspo-
łecznośćlubogólnie,narzeczywistośćspołeczno-kulturową,dałosięuzasadnićpowołanie
10Ruskinzwracauwagęnapozaestetyczneznaczeniearchitekturyinatejpodstawiewyprowadzatakżewar-
tośćarchitekturywykraczającąpozamaterialnąmanifestacjęobiektu(Ruskin2007:101).
1.Projektowaniearchitektoniczne
21
