Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoriarozwojugospodarczego(1960)[15].Jeśliprzyjrzećsięmetodologiistosowanejprzezwyżej
przywołanychekonomistów,towkażdymprzypadkuichrefleksjawynikałazobserwacjirzeczywistości
społeczno-gospodarczej.Jejtwórcyzaczynaliodobserwacjiempirycznejwspartejdanymistatystycznymi
iindukcyjnychuogólnień.Zjawiskocyklukoniunkturalnegojestwistociefenomenemzaobserwowanym
wgospodarcerynkowej.Wcześniejbowiemkryzysygospodarczeczęstowynikałyzczynników
egzogenicznych,takichjakkonfliktyzbrojne.Wgospodarcekapitalistycznejstałysięoneimmanentną
cechąjejfunkcjonowania.Następnegeneracjeekonomistówpodjęływysiłekintelektualny,abyznaleźć
środkizaradczepozwalającełagodzićowewahaniaiunikaćkryzysówgospodarczych[16].
WspółcześnieJuglartraktowanyjestjakoojciecteoriicyklukoniunkturalnego,jegospostrzeżeniazostały
jednakdocenionedopieronapoczątkuXXwieku.Rozwójmyśliekonomicznejpotoczyłsięniecoinnym
torem,ignorującnasilającesięwXIXstuleciucyklicznewahaniakoniunktury.Zadecydowałootymprawo
rynkówfrancuskiegoklasykaekonomiiJeana-Baptiste’aSaya.TozajegopośrednictwemEuropa
kontynentalnazaznajomiłasięzangielską,klasycznąekonomiąpolityczną.Prawoto,sformułowanew1803
roku,stałosięfundamentemklasycznejortodoksji,naktórąskutecznyszturmprzypuściłdopierowlatach
30.XXwiekuJ.M.Keynes.
WspółcześnienajczęściejmożnaspotkaćwersjęprawaSayawbrzmieniu,którenadałmuJamesMill
w1808roku:„podażkreujewłasnypopyt”[17].Oznaczato,żewgospodarcepanujetendencja
doutrzymywaniasięstanurównowagiprzypełnymwykorzystaniuczynnikówprodukcji.Niemożliwyjest
zatemkryzysogólnejnadprodukcji.Występujeconajwyżejnierównowaganaposzczególnychrynkach.
Prawotojesttruizmem,jeżeliprzyjąć,żewgospodarcezachodziwymianabarterowa,apieniądz
macharakterjedynieśrodkawymianyimiernikawartości[18].JaksłusznieująłtoMarkBlaug,niepowinno
sięmówićanioogólnymnadmiarze,anioogólnymniedoborzeprodukcji,ponieważprzeczytologice
wwarunkachgospodarkinaturalnej.Nadmiarprodukcjimożezaistniećwyłączniewstosunkudoczegoś
–dodobra,którymjestpieniądz.Oznaczato,żewgospodarcepieniężnejnadmiernejpodażydóbr
towarzyszynadwyżkapopytunapieniądz.Wtymdrugimprzypadkuuwzględniasiędodatkowąfunkcję
pieniądza,jakąjesttezauryzacja.Blaugpodkreślarównież,żepraworynkuSayawpewnymsensie
zwiastujepoczątekmyśleniamakroekonomicznego(Blaug2000:161–162).JeżeliprzyjąćtezęBluga,
tokamieniemwęgielnymmakroekonomiistajesięzrozumienierelacjimiędzysferąrealnąasferąpieniądza.
3.Wyodrębnieniemakroekonomii
Wdotychczasowychrozważaniachzwróconouwagęnazjawiska,którebyłyistotnedlaprzedstawicieli
makroekonomii.Byłynimiwzrostgospodarczy,wahaniakoniunktury,jakrównieżkwestiepieniądza.
Abyjednakmożnabyłomówićowyodrębnieniusiępodejściamikro-czymakroekonomicznego,trzeba
czegoświęcejniżwyodrębnienieobszarówbadawczych.Koniecznejestprzyjęciepewnychpostulatów
metodologicznych.Czegoś,comożnawpewnymuproszczeniunazwaćpostulatamitwardegordzenia
naukowychprogramówbadawczychImregoLakatosa.Chodziopewienzbiórnormatywnie
rozumianychzałożeńmetodologicznych,któreukierunkowująsposóbpostrzeganiarzeczywistości
społeczno-gospodarczej.IdączaMarkiemSkousenemiAxelemLeijonhufvudem,możnaokreślić
tomianemtotemówwekonomii.
Rysunek1.Totemy:ekonomii,mikroekonomiiimakroekonomii
