Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprzeciwieństwiedozwolennikówpodejściamikroekonomicznegomakroekonomiściprowadząswoje
badania,bazującnadanychzagregowanych,otwierającychszerokiepoledlaanalizempirycznych,
wramachktórychzaczętowykorzystywaćzbiorydanychdotyczącychaktywnościgospodarczej.Wpracy
pióraPhilippaLepeniesapoświęconejhistoriimiernika,jakimjestPKB[20],wpierwszymakapicie
odnajdujemystwierdzenie,że„produktkrajowybruttojestnajbardziejznaczącądanąwhistoriiludzkości.
Gdyżżadeninnywskaźniknieodegrałtakistotnejroli”(Lepenies2016:IX).Historycznie,copodkreśla
Lepenies,zaprekursorapomiaruaktywnościekonomicznejuznajesiężyjącegowXVIIwiekubrytyjskiego
myślicielaWilliamaPetty’ego.Współcześnienajwiększywkładwrozwójpomiaruaktywnościgospodarczej
przyzastosowaniuwskaźnikaPKBwnieśliBrytyjczykColinClarkipochodzącyzRosjiAmerykaninSimon
Kuznets.
Lata30.i40.XXwiekuprzyniosłyusystematyzowanemetodypomiaruPKB.Wyróżnionyw1971roku
NagrodąNoblaKuznetsprzedstawiłw1934rokuszacunkidochodunarodowego[21]wraporcieNational
Income1929–32(Kuznets1934).Głównąintencjąautorabyłostworzeniesolidnejbazyempirycznejdla
analizyprzebieguwielkiegokryzysu.Zrozumienieistotywielkiejdepresjiwymagałonietylkozmiany
sposobumyśleniaomechanizmachfunkcjonowaniagospodarkirynkowej–nowejteorii,którą
zaproponowałw1936rokuKeynes.Wymagałorównieżimpulsupolegającegonaintensyfikacjibadań
empirycznych,cozaproponowaliClarkiKuznets.
Nowoczesnamakroekonomianiebyłabymożliwabezbadańempirycznychpolegającychnagromadzeniu
zbiorudanych,którenastępniestałysięprzedmiotemgłębszejanalizyteoretycznej.WStanach
Zjednoczonychw1920rokupowstałoprywatnecentrumbadawczeNationalBureauofEconomicResearch
(NBER).JegopracamikierowałWesleyClairMitchell,zktórymwspółpracowałKuznets,autor
wspomnianegowyżejszacunkudochodunarodowego.OpróczNBERpionieramibadającymikoniunkturę
gospodarcząbyli:RogerBabson,którywokresiemiędzywojennymopracowałbarometraktywności
gospodarczej(barometrtenmiałumożliwićprzewidywaniewahańkoniunkturalnych),iWarrenM.Persons
związanyzHarvardCommitteeforEconomicResearch.Przedstawiłonw1919rokubarometroparty
natrzechkrzywych(A,B,C)obrazującychodpowiednio:spekulacje,biznesorazpieniądz(Giza2016:35).
Rozwojowipomiaruaktywnościgospodarczejtowarzyszyłarównieżrefleksjadotyczącarolimetod
analizyilościowejwbadaniachempirycznych.PodejścieprezentowaneprzezNBERwykazywałozbieżność
zpostulatamimetodologicznymiszkołyhistorycznej,któraopowiadałasięzagromadzeniemdanychina
podstawiemetodyindukcjigenerowaniemuogólnieńteoretycznych.Niecoinnąperspektywębadawczą
przyjąłpowstaływ1932rokuinstytutbadawczyCowlesCommissionforResearchinEconomics.Jego
założycielembyłAlfredCowles.Ekonomiścizwiązaniztyminstytutempodjęlipróbępołączeniateorii
ekonomicznejzmatematykąistatystyką.Ichpodejściebazowałonateoriirównowagiogólnej(Maas2014:
76–114).
Rozwójbadańmakroekonomicznychniebyłjedyniedomenąuczonychzwiązanychzanglosaskątradycją
intelektualną.WHolandiiopracowanozaawansowanebarometryaktywnościgospodarczejwramachDutch
CentralBureauforStatistics(CBS).Wewczesnychlatach20.XXwiekuośrodkiemtymkierowałM.J.de
BoschKemper,jednaktonieon,leczJanTinbergenodniósłnajwiększysukces,przedstawiającw1936
rokuekonometrycznymodelgospodarkiholenderskiej.Modeltenopierałsięna24równaniach.Otwierał
onteżmożliwośćgłębszegozrozumieniawspółzależnościkluczowychzmiennychmakroekonomicznych,
corodziłonadziejęnazastosowaniebardziejskutecznejpolitykigospodarczej.
Porównującpodejściebadawczeprzedstawicielimikro-imakroekonomii,możnadostrzecistotnąróżnicę
polegającąnaodwróceniurelacjimiędzyrefleksjąteoretycznąadoświadczeniem.Przedstawicielepodejścia
bazującegonaanaliziemikroekonomicznejzapunktwyjściaprzyjęlizałożeniadotyczącemotywów,jakimi
kierująsięwżyciugospodarczymjednostki.AdamSmithbyłfilozofemanalizującymnietylkomotyw
korzyści,alerównieżuczuciamoralneimotywy,którewiodączłowiekadotworzeniawspólnoty.
Wewspółczesnejmikroekonomiinajistotniejszewydająsięaksjomatyracjonalnegopostępowania
determinująceracjonalnośćwyborujednostki.Wmikroekonomiiważnąrolęodgrywałozatempodejście
dedukcyjne.Zkoleirefleksjamakroekonomicznawyrosłazobserwacjifunkcjonowaniarealnieistniejących
gospodareknarodowych.Wtymprzypadkuzasadnicząrolęodgrywały:wiedza,doświadczenie
