Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
Pokrytycepraktycznegorozumumiałaprzyjśćporanametafizykęmoral-
205
ności1,system,który(jakoodpowiednikdostarczonychjużmetafizycznychpod-
stawprzyrodoznawstwa2)dzielisięnametafizycznepodstawynaukipra-
wainametafizycznepodstawynaukicnoty.Poniższewprowadzenieprzed-
stawiaiczęściowounaoczniaformętegosystemuwjednejidrugiej[ztychjego
dyscyplin].
Otóżodnaukiprawajakopierwszegodziałunaukiomoralności(Sittenleh-
re)wymagasięopartegonarozumiesystemu,którymożnabynazwaćmetafi-
zykąprawa.Ponieważzaśpojęcieprawajestpojęciemczystym,lecznastawio-
nymnapraktykę(nastosowaniedoprzypadkówwystępującychwdoświadczeniu),
wobecczegometafizycznysystemprawawswoimpodzialemusiuwzględ-
niaćtakżeempirycznąróżnorodnośćowychprzypadków,abypodziałtenbył
zupełny(cojestnieodzownymwarunkiemzbudowaniajakiegokolwieksystemu
opartegonarozumie3),iponieważzupełnośćpodziałudanychempirycznych4jest
niemożliwa,agdypróbujesięjąosiągnąć(przynajmniejabysiędoniejzbliżyć),
wówczastegorodzajupojęcianiemogąwchodzićwskład[samego]systemujako
jegoistotneczęści,leczmogąsłużyćtylkozapodawanewprzypisachprzykłady
-przetojedynąstosownąnazwądlapierwszejczęścimetafizykimoralnościbędą
»metafizycznepodstawynaukiprawa»:bowiemzewzględunaowe
przypadki,doktórychstosujesię[pojęcieprawa]5możnaoczekiwaćjedyniecze-
gośzbliżonegodosystemu6,niezaśsamegosystemu.Przyjmiemywięctutaj
podobnerozwiązaniejakwe(wcześniejszych)metafizycznychpodstawachprzyro-
doznawstwa:prawo(Recht),którenależydozarysowanegoapriorisystemu,bę-
dziemyomawiaćwtekście[głównym],natomiastprawa(Rechte)odnoszonedo
szczególnychprzypadkówznanychzdoświadczenia7przeniesiemydoobszernych
206
1dasSystem,dieMetaphysikderSitten
2MetaphysischeAnfangsgründederNaturwissenschaft(Riga,Hartknoch,1786).
3einesSystemsderVernunft
4desEmpirischen
5inRücksichtaufjeneFällederAnwendung
6AnnäherungzumSystem
7Erfahrungsfälle
