Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVI
Przedmowaodtłumacza
dokonałasięwtakimwymiarze,jakwłaśnieuKanta(adalej
Fichtego).TowłaśnienależypoczytaćKantowizanajwiększe
osięgnięcieteoretyczneokresukrytycznego,samowsobie
imponujące,ale–jakżyczyłsobietegosamautor–mające
dopieroprzysposobićbudulecpodprzyszłysystem.Dlatego
teżpóźniejsząMetafizykęmoralnościotwieraćbędąowe
znamiennesłowa:„Nadszedłotoczasnasystem,dlaktórego
gruntprzygotowaćmiałaKrytykapraktycznegorozumu...”.
Wprogramowopropedeutycznymcharakterzedziełkrytycz-
nychujawniasięjednaktylkowzględnieznikomeznaczenie
tamtychodkryć,którewoczachczytelnikówselektywnie
studiującychmyślKantaucieleśniająjakobyalfęiomegęjego
twórczości.Odkryciatesązapewnekwintesencjąsystematycz-
nie(czylijużnie„rapsodycznie”,jakpowiadaKantwtonie
humorystycznym)uprawianejmetafizykiteoretycznej,alenie
sąonewżadnymraziekwintesencjąKantowskiegosystemu,
któregodwafilarystanowićbędądopieroMetafizykaprzyrody
iMetafizykamoralności.
Nasuwasiętuodrazupytanie:aczemużtodwa?Skądowa
dwoistość?Czyjesttoażdualizm,czytylkodwudzielność?
Amożetertiumdatur,skoroKrytykdostarczyłbyłImmanuel
Kantażtrzech,boiwładzasądzenie(Urteilskraft)doczekała
sięosobnegotomu.Otóżtrzeciaspośródpodstawowychwładz
ludzkiegoducha–również„wolna”zasprawąsuwerenności
sądu–odgrywawplanieczystegoizarazempraktycznego
rozumurolępośredniczącą(jakoestetycznabądźmoralna
władzasądzenia,która„subsumuje”subiektywnesądyoświe-
cieresp.maksymypodsądyiprawidławażneobiektywnie).
Owatriada,jakątworzy„czysto”refleksyjnyrozum,wola
isądzenie,jestzatemcałościąwzajemnieskorelowanych
czynnościrozumu,którydlaKantajestzawszetylkojeden.
„Dwudzielność”lub„trójdzielność”nieoznaczawięcżadnego
dualizmu,leczwyrastajedyniezdwojakiegorodzajuzainte-
resowanialudzkiegopodmiotu,któreodczasówArystotelesa
zwanovitacontemplativaorazvitaactiva.Tyletylko,że
