Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Egzystencjawobeckultury
19
nizmieMalrauxzależnesąodsumienia.(...)Zeświadomościąlosuimożliwości
Malrauxwierzy,żeotwierasięzarównoprzedjednostką,jakikulturąszerokie
polemożliwościizdolności”27.Tosumienie,awięczmysłmoralnyczłowieka,
otwieraprzedjednostkądrogędoprzetworzeniadanegomupotencjałuwzdol-
nościinowąjakość.Towłaśniesumienierównoważyisplatadziałanienarzecz
zarównospołeczeństwa,jakiwłasnegorozwoju.RozmowytoczonewAntypa-
miętnikachujawniajątakiwłaśnietokmyślenia.SpotkaniaMalrauxzNehrunie
tylkodająmożliwośćopisaniaciekawejosobowościhinduskiegoprzywódcy,ale
przedewszystkimstająsięprzyczynkiemdorozważańonaturzeludzkiej.Tym,
cołączyNehruijegorozmówcę(Malraux)wAntypamiętnikach,jestwłaśniesu-
mienie,któreprzetwarzamożliwościdziałanianaodpowiedniecele.DlaNehru
ijegorozmówcydrugiczłowiek,jegowolnośćstająsięcelemnadrzędnym,de-
finiującymdziałanie,aprzeztosamąegzystencjędyskutującychpostaci28.Roz-
wójegzystencjiokazujesięrównocześniezgodnyzrozwojemspołeczeństwa,na
rzeczktóregoonadziała.Takrozumianepolitykaietykastająsiędrogąłączącą
jednostkęispołeczeństwo,którapokazuje,żebycie-w-kulturzeniejest,jakchce
Malraux,obciążeniemczydeterminowaniem,amożliwością.Byjednaktęmoż-
liwośćdostrzec,należyodwołaćsiędosumienia–moralnegonastawieniawobec
drugiegoczłowieka.
WAntypamiętnikachpostaćNehruijegorozważaniapozwalająMalrauxna
złączenieproblemówpolitykiietykijakofenomenówsprzężonychwkulturowej
rzeczywistości.Kulturaizrozumieniebycia-w-kulturzewymagajązatemetyczne-
gonastawienia.DlaMalrauxwiążesiętozodpowiedzialnością.Towłaśnieod-
powiedzialnośćprzełamujeegoizminaprowadzanawłaściwywymiaregzysten-
cji.Wewspółczesnymświeciepojawiasięjednakdodatkowyaspekttejpostawy.
Naszepokolenie,mówiMalraux,jestpierwszym,któredziedziczytradycjęcałegoświa-
ta.(...)Współczesnyczłowiek,nawetjeśliniewie,gdziepodąża,nawetjeśliniemapo-
jęciaoswoimprzeznaczeniu,nawetjeślijestzagrożonyprzezświatisiebiesamegojak
nigdydotąd,maniespotykanąwcześniejwhistoriiszansęnabogateipełnemożliwości
życie–jeżelitylkotakowewybierze,czegonajlepszymprzykłademjestżyciesamego
Malraux29.
JakwskazujeCharlesD.Blend,Malraux,będącpodróżnikiem,antropo-
logiem,historykiemsztukiifilozofem(egzystencjiikultury),najpełniejdo-
świadczyłtegodziedzictwa–całegoświata.Podróżując,badająciangażując
sięwwydarzeniahistoryczne,stajesięnietylkoświadomąjednostką,aleteż
obywatelemwielukulturowychrzeczywistości.Wjegodziałaniuwymiarety-
kiipolitykinabierarealności.WspomnianewcześniejdyskusjezNehruzAn-
27Tamże,s.229.
28Por.tamże,s.150inast.
29Ch.D.Blend,dz.cyt.,s.229–300.
