Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GreckasztukadramaturgicznaVwiekup.n.e.ł
13
senny”[Il.IV
,223-J.Cz.].Niektórzytwierdzą,żetesłowamówi[Elektra]dosłu-
żebnic.Inninatomiast,żedopubliczności,cojestsłuszniejsze/właściwsze.Zawsze
bowiempoetastarasiębyćbardziejprzekonującymdlawidzów,niżbraćpoduwagę
dosłownośćsytuacji6.
Zacytowanescholionzawieradwiebardzoistotneinformacje.Pierwsza,nie-
cobardziejformalna,dotyczypowiązaniacytowanegoikomentowanegoprzez
scholiastęwersutragediiEurypidesa(Orestes,w.128)zeposemHomera,akon-
kretnie-zdwomamiejscamiwIliadzie:razpieśńIII,w.220,porazdrugipieśń
IV
,w.223.Świadczytooerudycjischoliastyijegoznakomitymrozeznaniunie
tylkowkomentowanymprzezsiebieutworze,aleteżwinnychdziełachantycz-
nejliteraturygreckiej(reprezentowanychnawetprzezodmiennegatunkiliterac-
kie,niżten,którybada).Drugauwaga,dlanasważniejszazewzględunaomawiany
temat,odnosisiędosztukidramaturgicznejEurypidesa.Czytamybowiem,żepoeta
starasiębyćzawszebardziejprzekonującyraczejdlawidzów,niżbraćpoduwagę
dosłownośćsytuacjiscenicznej.Wtymprzypadkudotyczytoużyciaformy
-„widzieliście/widziałyście”
,zamiast„mógłbyktośzobaczyć”(
).Na
tymjednakniekończąsięspostrzeżeniascholiasty.Zauważabowiem,że-jakchcą
niektórzy-cytowanesłowa,któreElektrawypowiadawkońcowejczęściprologu,
kierujeonadosłużebnic.Inninatomiasttwierdzą-jakzauważakomentator-że
poetacelowoużyłsformułowania„widzieliście”
,żebymócwtensposóbbezpo-
średniozwrócićsiędopubliczności,azatemzyskaćichwiększezaangażowanie
wopisywanąsytuację.Niebezznaczeniajestzatemto,czegoonadotyczy.
Wprologu,podczasrozmowyElektryzHeleną,taostatniazadeklarowała
złożeniepukliwłosównagrobiesiostry,Klitajmestry(w.112).Tymczasemtym,
cooburzyłoElektręjestfakt,żeHelenaobcięłanaofiaręledwiekońcówkiswo-
ichwłosów.Swojemuoburzeniudajewyrazwłaśniewsłowachtragedii,których
początekprzywołałscholiastajakolemma(
)(Orestes,w.128-131):
Czyściewidziały?[widzieli?-J.Cz.]-Samekońcewłosów
Ścięławobawieopiękność.Kobieta
Takajakdawniej.Niechcięznienawidzą
Bogi-zgubiłaśmnie,jegoiGrecję!7
6PrzekładJ.Czerwińska.
7Eurypides,Tragedie,przeł.ioprac.J.Łanowski,t.2,PIW,Warszawa1972,
w.128-131.GreckietekstytragediiEurypidesapodajęzawydaniem:EuripidisFabulae,
ed.G.Murray,t.I-III,Oxonii1902,1904,1909:
(Euripides,Orestes,128-131).
