Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Obserwacjeibadaniameteorologicznewprzeszłości
23
przykładaiącsiędopodnoszeniawódoceanu,aniżeliSłońce,czyliżnaatmosfe-
rzenaszeypodobnegopodnoszeniasprawiaćniemoże?Położenietychdwóch
ciałniebieskichwzględemziemi,codzieńiestróżne,coteżzdaiesiębydźprzy-
czynąteyniestatecznościwatmosferze,iakieynazieminaszeydoświadczamy.
ŻezaśodmianyXiężyca,azatemiegopołożeniawzględemSłońcaiziemiprzy-
padaiąoiednymczasiecolat19,wypadazatem,żeiodmianyfizycznenaziemi
wtychperyiodachprzypadaiące,naybardzieydosiebiepodobnebydźmogą.
Rokteraznastępuiący1822,18styw95tymokręguxiężycowymCycleLunaire,
odpowiadarokowi1803równie18tymokręgu94go,wktórymtorokuzimabyła
pamiętnadlaznacznychmrozów.Wrokutakoż1784,18tymokręgu95go,po-
dobnieżzimnabyłyostre,októrychczytamy:-„Zimawtymrokuwszędzietę-
gabyła;wParyżuszyldwachymarzłyitd.Gdyzaśrzekipuściły,przezstosylo-
dówzatamowanazostaławodawDreźnie,Pradze,Ratysbonie,Manheimie,
Wiedniu,Moguncyi,Klewiiitd.Podobnewylewyna10miliionówpiastrówpo-
czyniłyszkódwHiszpanii,iweFrancyiniemnieysze,takdalece,żeKról4mi-
liionyliwrówobróciłnaratunekluduswego;ztądwNiemczechiakoteżFrancyi,
Hollandyi,Angliiitd.nastąpiładrogośćzboża,awPolsceprzeciwniebardzo
platnyodbyttegożzagranicę”.-Oczekiwanazimanastępuiąca,zprzyczynwy-
żeywymienionych,podobnymwypadkomulegaćmoże.Magier(J.Michalczew-
ski,1980).
Możnaprzyjąćzasłusznypoglądwynikającyzanalizyrozwojumyśli
meteorologicznejwPolscewpoczątkachXIXw.,żeistniałyunasmożliwo-
ści,bypolscyuczeniwnieśliwtejdziedziniewiedzywiększywkładdona-
ukiświatowej.Jeżelidotegoniedoszło,winęnależyprzypisaćwdużym
stopniuutracieprzezPolskębytupaństwowego.Życiepodzaboramikiero-
wałoumysłynajświetlejszychjednostekwinnąstronę,wstronęwalkionie-
podległośćnarodową.
RozbioryPolski,anastępniepowstanielistopadowezahamowałyrozwój
siecistacjimeteorologicznych.Naobszarzezaborurosyjskiegodziałałatylko
stacjawWarszawieidopierowlatachsiedemdziesiątychXIXw.przybyło
kilkadalszych.WkońcuXIXw.utworzonotzw.siećwarszawską,która
obejmowałaponad60stacjiwyższegorzęduiokoło270stacjiopadowych.
NaobszarzezaboruaustriackiegodopołowyXIXw.byłoczynnych
łącznie17stacjidziałającychwróżnychlatach.WdrugiejpołowieXIXw.,
zinicjatywyKomisjiFizjograficznejprzyKrakowskimTowarzystwieNa-
ukowym,doprowadzonodoznacznegowzrostuliczbystacjimeteorologicz-
nych.Wrezultaciesiećstacjibyłatutajstosunkowonajgęstszawporówna-
niuzinnymiziemiamipolskimi.Jednakzbadańwynika,żestacjete
wchodziłydoróżnychsieciiczęstodziałałyniezależnie.
Równieżnaziemiachpolskichbędącychpodzaborempruskimutwo-
rzonowtymokresiewielestacjimeteorologicznych,którewchodziły
wskładpruskiejsiecistacjimeteorologicznych.
