Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
ATMOSFERAZIEMI
AtmosferajestgazowąpowłokąotaczającąZiemięiutrzymującąsię
przyniejwskutekprzyciąganiagrawitacyjnegoorazuczestniczącąwraz
zniąwruchuobrotowymwokółosiziemskiej.Atmosferętworzymiesza-
ninagazów,zwanychpowietrzematmosferycznym.
Powłokaatmosferycznastwarzawarunkiumożliwiająceżyciena
Ziemi:utrzymujezbliżonedooptimumwartościtemperaturyiciśnienia,
umożliwiawykorzystywaniezasobówwilgociiazotu,tlenu,dwutlenku
węglaorazinnychsubstancjiwprocesachzapewniającychfunkcjono-
waniebiosfery.Ponadtochroniplanetęprzedzabójczymidlażyciaod-
działywaniamizewnętrznymi,takimijakpromieniowaniekosmiczneczy
ultrafioletowepromieniowanieSłońca.Ziemiabezatmosferybyłabypu-
stynią,podobnądopowierzchniKsiężyca.Atmosferajestnaturalnymśro-
dowiskiemżyciaforyifaunylądowej-wtymroślinnościleśnej.
SłupatmosferynadpowierzchniąZiemi,wskutekciążeniagrawitacyj-
nego,wywieraciśnieniewynosząceokoło1013hPa1;możnajeprzyrów-
naćdociśnieniawywieranegoprzez76-centymetrowysłuprtęcilubokoło
8-metrowysłupwody.Wrazzwysokością(tj.wskutekHskracaniasię”nadle-
głegosłupapowietrza)ciśnieniewatmosferzezmniejszasię,awskutek
ściśliwościgazów-malejegęstośćpowietrzaatmosferycznego(rys.1.1).
PrzypowierzchniZiemi1m3powietrzamamasęokoło1,29kg,5kmnad
Ziemią-tylko0,74kg,apanującetamciśnieniewynosiokoło540hPa2.
1Jednostkąciśnieniajest1paskal(Pa).Jesttociśnieniewywieraneprzezsiłę1niuto-
nanapowierzchnię1m2.1Pa=N/m2=kgm/s2m2=kg/s2m.1hPa=100Pa.
2Cytowaneśredniewartościciśnieniaigęstościodnosząsiędopoziomumorza.Na
wysokościMountEverestu(teżHprzypowierzchniZiemi”!)ciśnieniewynosiokoło300hPa,
agęstośćpowietrza0,4kg/m3.Ciśnienienapoziomiemorzamożeulegaćznacznym
zmianom;wPolscewahaniaciśnieniazawierająsięwgranicachod966(głębokieniże)
do1054hPa(silnewyże).
Ciśnienie,
gęstość
itemperatura
powietrza
9
