Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Składniki
atmosfery
piaszczysteiniektóreglebyorganiczne,agatunkamidrzewwymaga-
jącychdobrejprzewiewnościsąm.in.sosna,modrzewibuk.Natomiast
świerkijodła,atakżedrzewaliściaste(dąb,jesion,wiąziin.)rozwijająsię
naglebachmniejprzewiewnych.
Powietrzeglebowejestistotnymogniwemłączącymbiosferęzat-
mosferą.Zgleby,którajestnajwiększymrezerwuaremwęglawekosyste-
machlądowych,przenikadoatmosferym.in.dwutlenekwęgla.Strumień
jegoemisjidoatmosferywielokrotnieprzewyższaemisjęCO2związanąze
spalaniempaliwkopalnychprzezczłowieka.
Wtroposferzekształtująsiępogodaiklimat,wtejbowiemwarstwie
tworząsięchmury,występująopady,powstająukładyciśnieniaifronty
atmosferyczne,przynoszącezmianypogodyitd.
Zewzględunaskładchemicznyatmosferędzielimynahetero-iho-
mosferę.Wnajwyżejpołożonejheterosferzeskładchemicznypowietrza
różnicujesięwskutekgrawitacyjnejsegregacjigazów;wjejgórnejczęści
dominujewodórjakonajlżejszy.Znacznączęśćatmosfery,wtymitropos-
ferę,zaliczamyjednakdohomosfery.Oznaczato,iżskładpowietrzajesttu
(zniewielkimiwyjątkami)niezmienny,jednorodny.
Homosferasięgadowysokościokoło100kmponadpowierzchnię
Ziemi,awjejskładwchodzą:
•składnikigłówne:azot(78,1%objętościpowietrza),tlen(21%),ar-
gon(0,9%)idwutlenekwęgla(0,39%);
•składnikidrugorzędne:neon(18ppm9),hel(5ppm),krypton
(1ppm),ksenon(0,09ppm),metan(1,7ppm),tlenekwęgla(0,1ppm)wo-
dór(0,5ppm),podtlenekazotu(0,3ppm),ozon(0,005-10ppm);
•domieszki:siarkowodór(około0,2ppb),dwutleneksiarki(około
0,2ppb),amoniak(około6ppb),dwutlenekazotu(1-100ppb),freony
(0-10ppb),parawodna(do3-4%)iin.Domieszkicharakteryzująsię
niewielką,aprzytymzmiennąwczasieiprzestrzenikoncentracjąwat-
mosferze.Wśródnichznajdująsięteżzanieczyszczeniapowietrza.Za-
nieczyszczeniapowietrzasąsubstancjamiwprowadzanymidoatmosfery
zarównoprzezczłowieka,wskutekdziałalnościgospodarczej,jakiemito-
wanewniektórychprocesachnaturalnych.Zazanieczyszczenieuznajesię
domieszkę,którejstężenieznacznieprzekraczajegoprzeciętnąwartość
wHczystympowietrzu”lubteżdomieszkęstanowiącąsubstancjęHobcą”
,
tj.niespotykanąwnaturalnymskładzieatmosfery.Możnawięcnazwać
zanieczyszczeniamidomieszkiatmosferypochodzenianaturalnego
9Stężeniaskładnikówoznikomej(śladowej)ilościwyrażanesąwjednostkach:ppm
(partspermilion)=1cząstkasubstancjinamilioncząstekpowietrzaippb(partsperbilion)
=1cząstkasubstancjinamiliardcząstekpowietrza.
16
