Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zewzględunaznakpionowychgradientówtemperaturywydzielono
watmosferzekolejneHpiętra”:
−troposferęzespadkiemtemperaturyzwysokościąod150C(śred-
nioprzyZiemi)doponiżej-500Cnawysokości10-15km,
−stratosferę,charakteryzującąsięwzrostemtemperaturydookoło
-200Cnawysokości50km,
−mezosferę,wktórejnastępujespadektemperaturynawysokości
100kmdookoło-800C.
−termosferę,którastanowijeszczewyżejpołożonąwarstwęat-
mosferyiodznaczasięponownymprzyrostemtemperatury,ażdoponad
10000C(rys.1.2).
Nastratyfikacjętermiczną4watmosferzewpływająponadtopio-
noweruchypowietrza:wotoczeniuwznoszącejsięporcjipowietrza
ciśnieniestajesięcorazmniejszeiwzwiązkuztymporcjatazwiększa
swąobjętość-rozprężasię.Rozprężeniewymagazużyciapewnejczę-
ścienergiiwewnętrznejwznoszącegosiępowietrza,wskutekczegojego
temperaturaobniżasię.Wpowietrzuosiadającymnastępujenatomiast
sprężanieiwzrosttemperatury.Zmianytemperaturytowarzysząceru-
chompionowymzachodząbezwymianyciepłazotoczeniemisąwy-
łącznierezultatemwewnętrznychprzemianenergiiwewznoszącychsię
bądźopadającychporcjachpowietrza.Sątoadiabatycznezmiany,któ-
rychwielkośćwynikazrównaniaPoissona:
T/T0=(p/p0)R/cp
(gdzie:T-temperaturaprzyciśnieniup,T0-temperaturaprzyciśnieniu
p0,cp-ciepłowłaściwepowietrzaprzystałymciśnieniu,R-stałagazowa)
orazpodanegowyżejrównaniastatykiatmosfery,określającegozmiany
ciśnieniawrazzwysokością.
Pokilkuprzekształceniach(zob.Kędziora1995,s.32-33)zrównańtych
otrzymujesięwzórnawartośćadiabatycznegogradientutemperatury:
γa=dT/dz=g/cp=9,81m/s21003J/kg/K=0,0098K/m≈1K/100m
Gradientadiabatycznyokreślazmiany,jakimulegatemperatura
wpionowoprzemieszczającymsięsuchympowietrzu.Sątotzw.zmiany
substancjalne-dotycząokreślonych,indywidualnychporcjipowietrza
4Stratyfikacjatermiczna,czyliuwarstwienietemperaturowe,oznaczazróżnicowanie
wartościtemperaturywprzekrojupionowym.Jejobrazemjestpionowyprofiltempera-
tury-wykresprzedstawiającytemperaturęwfunkcjiwysokości.Miarątempazmiantem-
peraturyjestpionowygradient-ilorazzmiantemperaturyiodpowiadającychimzmian
wysokości.
12
