Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Oświadczeniawoli
41
stanemwyobrażanymprzezskładającegooświadczeniewoliastanemrzeczywistym
opartymnawykładniprawaipraktycejegostosowania.
Wliteraturzebłądprawniedoniosły,stanowiącywadęoświadczeniawoli,jestokreślany
jakobłądpostrzegania-wodróżnieniuodbłęduprzewidywaniaiwnioskowania-który
tobłądnależydosferymotywacyjnejistanowiwrzeczywistościpobudkędodziałania.
Skutkiemzłożeniaoświadczeniapodwpływembłędujestwzruszalnośćdokonanej
czynności,aniejejnieważnośćbezwzględna.Możliwośćuchyleniasięodskutków
wadliwegooświadczeniawolijestprawempodmiotowymkształtującym.
Wpraktycezdarzasię,żestronyumowydążądojejunieważnienia,powołującsięwła-
śnienainstytucjębłędu.Abymożnabyłomówićobłędziewrozumieniuwadoświad-
czeniawoli,musitobyćbłądprawniedoniosły,azatakimożnauznaćjedynieistotny
błądcodotreściczynnościprawnej.Błędemjestmylnewyobrażeniecodoktórego-
kolwiekzeskładnikówtreściczynnościprawnej(m.in.przedmiotulubcechczynno-
ściprawnej,rodzajuczynnościprawnej,osobykontrahenta).Błądmusibyćponadto
istotny,awięcuzasadniającyprzypuszczenie,żegdybyskładającyoświadczeniewoli
niedziałałpodwpływembłęduioceniałsprawęrozsądnie,niezłożyłbyoświadczenia
tejtreści.Wprzypadkuczynnościprawnychodpłatnychdodatkowobłądmusibyć
wywołanyprzezadresataoświadczeniawoli,nawetwsposóbniezawiniony,przyczym
działaniedrugiejstronyczynnościprawnejniemusibyćwyłącznąprzyczynąbłędu-
wystarczającejest,abydrugastronawspółprzyczyniłasiędobłędualbootakimbłędzie
wiedziałalubmogłagozłatwościązauważyć.
Obłędziestanowiącymwadęoświadczeniawoliniemożnamówićwprzypadkubłęduco
dopobudki,przykładowokiedystronaumowydokonujebłędnychprzewidywańcodo
dalszychposunięćpodojściudoskutkuoferowanejumowy(wyrokSNz24.09.1998r.,
IIICKN611/97,LEXnr50636)lubmylnieoceniaprzyszłąsytuacjękontrahentaoraz
okolicznościnieobjętetreściąstosunkuprawnego,np.zdolnościpłatniczedłużnikaczy
teżprognozowanywzrostwartościnabywanegoprzedmiotu(wyrokSNz15.10.1997r.,
IIICKN214/97,OSP1998/6,poz.112).
Generalniemożnapowiedzieć,niespełnienieoczekiwaństronyumowyodnośniedo
sposobujejwykonaniaprzezdrugąstronęizwiązaneztymtwierdzenie,żeniedoszło
dowłaściwegowykonaniaumowy,niestanowipodstawydoprzyjęcia,żeumowazosta-
łazawartawwarunkachbłęducodotreściczynnościprawnej(wyrokSNz6.05.1997r.,
ICKN91/97,LEXnr79941).
Kontrowersjeworzecznictwiewzbudzamożliwośćzastosowaniaprzepisówobłędziedo
umowysprzedażyakcji.ZgodniezwyrokiemSNz29.10.2010r.,ICSK595/09,LEX
nr688663,doumowysprzedażyakcjispółkimogąmiećzastosowanieprzepisyobłędzie
pomimospecyfikitegojejprzedmiotu.Zakazuichstosowanianiezawierabowiemżaden