Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
Źródłempowstaniastosunkuobligacyjnegomożebyćczynnośćprawna-dwustronna
(dotyczytozobowiązańumownych)alboteżjednostronna(np.przekaz-art.9211k.c.,
bezpodstawnewzbogacenie-art.405in.k.c.).Najistotniejsządlaobrotuprawnegoka-
tegorięstanowiązobowiązaniaumowne,którychfundamentemtzw.nazwanestosun-
kiumowne.Zgodniezzasadąswobodyumówwobrociebardzoliczniereprezentowane
różnepostacieumówmieszanychoraznienazwanych.Niniejszapublikacjamana
celuskupieniesięwłaśnienazobowiązaniachumownychimetodyceichkonstruowania.
Wramachpojęciastosunkuzobowiązaniowegoużywanejestpojęcieświadczenia.
Świadczenietonicinnegojakzachowaniedłużnika.Określonewzobowiązaniuświad-
czeniedłużnikamusibyćmożliwedowykonania,wprzeciwnymbowiemwypadku,
zgodniezzasadąimpossibiliumnullaobligatioest(art.387k.c.),zobowiązaniebędzie
dotkniętetzw.niemożliwościąpierwotną.Niemożliwośćpierwotnaświadczeniamusi
miećcharakterobiektywny,awięcdotyczyćnietylkoprzeszkódwystępującychpo
stroniedanegodłużnika,lecztakżetych,któremożnabyodnieśćdokażdegoinnego
podmiotu,któryznajdowałbysięwsytuacjidłużnika.
Zaświadczeniewzobowiązaniuuznajesiętylkotakiezachowaniedłużnika,któredlaupraw-
nionegomasamoistnąwartość.Oznaczato,żesamowsobiejestkorzystnedlauprawnio-
nego.Będziemiałoujemnąwartośćgospodarcządlaświadczącego,adodatniądla
przyjmującegoświadczenie.Niezatemświadczeniamitezachowania,którenie
zwiększająmajątkuprzyjmującego,leczjedynieumożliwiająrealizacjęinnychupraw-
nień.Uprawnieniapozwalająceżądaćtakichzachowańroszczeniami,aleniewie-
rzytelnościami.Roszczeniateodgrywająjedynierolęsłużebnąwobecgłównegoprawa
bezwzględnego,ichtreśćniewykraczapozatreśćprawabezwzględnego,aichrealizacja
pozwalajedyniewykonywaćprawobezwzględne(wyrokSNz29.09.2011r.,IVCSK
634/10,OSNC-ZD2012/4,poz.79).
Świadczeniewmomenciepowstaniazobowiązaniapowinnobyćoznaczonejednoznacz-
nielubconajmniejpowinnyistniećkryteria,wedługktórychnastąpiustalenieświad-
czenia(np.wskazaniepodstawdoustaleniacenywumowiesprzedaży-art.536k.c.).
Zobowiązanieniespełniającetegowarunkuniemożewogólepowstać.To,żeświad-
czeniezostałooznaczonelubżeistniejąkryteriadojegooznaczenia,niejesttożsame
zkonkretyzacjąprzedmiotuświadczenia.Takonkretyzacjanastępujenajpóźniejwmo-
menciewykonaniazobowiązania.
Świadczeniemożeprzybieraćróżneformywzależnościodkryteriumwyboru.Dlate-
goteżświadczeniedłużnikamożepolegaćnadziałaniulubzaniechaniu.Możetobyć
świadczenie,którewoczachwierzycielaprzybierzeokreślonyrezultat(np.świadcze-
niedłużnikawramachumowyodzieło),lubteżbędzietoświadczenie,którezostanie
przezdłużnikaspełnioneniezależnieodrezultatu,alezachowaniedłużnikabędziesię
cechowaćstarannymdziałaniem(np.świadczeniedłużnikawramachumowyzlecenia).
Dlakonstruowanejumowyistotnebędzietakżeodróżnianieświadczeniajednorazowego