Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
3.3.2.Uchyleniesięodzawarciaumowy
Kwestiauchyleniasięodzawarciaumowymożemiećdwojakąnaturę.Możetobyć
usprawiedliwionepostępowaniejednejzestronumowy,będącewynikiemnp.wady
oświadczeniawolilubpierwotnejniemożliwościświadczenia.Możetobyćjednak
uchylaniesięprzezdłużnikaodspełnieniaświadczeniawynikająceznaruszeniazasady
trwałościumowyczywspółdziałaniadłużnikawrealizacjiumowy,alenierealizujące
znamionusprawiedliwieniatakiegopostępowania.Dlategoteżautorumowyprzyjej
konstruowaniupowiniensprawdzić,czytreśćprzygotowanychprzezniegopropozycji
postanowieńumownychwpierwszejkolejnościniebędziemogłastanowićpodstawy
dousprawiedliwionegouchyleniasięodzawarciaumowy(np.przewidzianewumo-
wieświadczeniejestniemożliwedowykonania).Wdalszejkolejnościpowinientak
skonstruowaćtreśćpostanowień,abynależyciezabezpieczyćinteresystroninajpełniej
wyrazićzasadętrwałościumowy,bydłużnikniemógłuchylićsięodwykonaniaumowy,
którąpowinienzrealizować.
Konsekwencjąniewykonalnościzobowiązaniazwiązanązniemożliwościąświadczenia
(gdyzapowstanieniemożliwościświadczeniadłużniknieodpowiada)jestwygaśnię-
ciezobowiązaniaiewentualniezwrotprzezdłużnikasurogatówświadczenia(art.475
§2k.c.).Wprzypadkunatomiast,gdyniemożliwośćświadczeniastałasięnastępstwem
okoliczności,zaktóredłużnikponosiodpowiedzialność,będzieonzobowiązanydo
wynagrodzeniapełnejszkody,jakąwierzycielztegopowoduponiesie(art.471k.c.).
G
Orzecznictwo
Celemzawarciaumowyprzedwstępnejjeststworzeniestanupewności,żeokre-
ślona,projektowanaprzezstronyumowa,zostaniezawarta.Pozbawieniestrony
działającejnależycieidążącejdowykonaniaumowyprzyrzeczonejzmożliwości
korzystaniazeświadczeniazumowyprzyrzeczonejprzezczaszwłokizobowiąza-
negozumowyprzedwstępnej,możewięcuzasadniaćroszczeniewierzycielatakże
onaprawienieszkodywynikłejztejżezwłokinapodstawieart.477§1k.c.Wta-
kimprzypadkuniewystępujeograniczenieodszkodowaniadogranictzw.ujem-
negointeresu,ponieważprzepiszart.390§1k.c.mazastosowaniedoodmiennej
sytuacji,mianowiciedoprzypadków,wktórychniedoszłodozawarciaumowy
przyrzeczonej.
WyrokSAwPoznaniuz19.11.2019r.,IAGa76/19,LEXnr2764077
Samoużyciewart.390§1k.c.pojęcianuchyleniesię”odzawarciaumowyprzy-
rzeczonejzakładaelementzawinieniastrony,któranieprzystępujedojejzawarcia,
wskazującnato,żezobowiązanydopuszczasięświadomiedziałanialubzaniecha-
niazmierzającegodobezpodstawnegoniezawarciaumowyprzyrzeczonej,aco
najmniejgodzisięztakimskutkiem[ł].Przepisart.390§1k.c.nieprzesądza
wogólezasadyodpowiedzialnościzauchylaniesięodzawarciaumowyprzyrze-
czonej.Niejestwięckonieczne,abydłużnikwykazałsięnzłąwolą”
,rozmyślnie