Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Muzeaiflashmoby
21
naturalnieimobce,bezktórychjednakliteraturastraciłabywiarygod-
nośćiprawdopodobieństwo(Głowacki,Gretkowska,Kłos,Kobierski,
Łoziński,Sapkowski).
PisałRomanJakobson:nNieprzypadkowostrukturymetonimiczne
sąmniejzbadaneniżdziedzinametafory”40.Oznaczatojednakpewną
trudnośćwredefinicjizjawiska,któredotądprzyjmowałopostaćdzia-
łaniapołowicznegolubmałoaktywnego.Metonimiawkażdymzoma-
wianychwtejksiążceprzypadkówjestformązastępczejmowyorze-
czywistości,którajednocześniejestwyobrażeniem,strukturąwyobraźni
izjawiskiemoddoświadczenianiezależnym.nSztukapowojennapozo-
stajepodwpływemwyobraźniHolokaustu”41.
PonieważodZagładydzielinasciąglezwiększającysiędystansczaso-
wy-istniejeonawsłabnącejpamięcilubpostpamięci-jejmaterial-
neśladymówiąodanejkiedyśbezpośredniodostępnościprzezszereg
mechanizmówzastępczych.Jedna,najważniejszazapewne,funkcjame-
tonimicznegoistnieniaprzedmiotuodsyłakuludziomniegdyśgouży-
wającymlubposiadającym.[ł]Rzeczyzatemświadcząohistorii-to
kolejna,wyrazistafunkcjawielkiejprzedmiotowejmetonimiiwprawio-
nejwruchprzezmachinęwojnyimasowejśmierci,trzebajedyniepod-
jąćwysiłekzbliżeniasiędonich,odczytaniaichmetonimicznychprze-
grupowańipostawieniapytaniaoichszerszeznaczenie42.
Metonimiamiprzeszłościwproziesąnierzeczy,leczwyobrażenia
onich.Swojąniematerialnośćinieuchwytnośćrekompensujeonapo-
przezobrazy,tworzonenapodstawiehistoriipozajejstarymiramami.
Jedynykłopot,jakimożemiećznimiodbiorca,pochodzizjegoprawado
tego,abynieprzyjąćtychwyobrażeńjakowłasnych.Wyobrażenia,ina-
czejniżrzeczy,wzmagająbowiemmechanizmidentyfikacji,samebędąc
jedynieprojekcjąnieprzedstawialnegodoświadczenia.Rzeczy,októ-
rychpiszeBożenaShallcross,umieszczasięwmuzeach.Wyobrażenia
40R.Jakobson:Poetykawświetlejęzykoznawstwa.Przeł.K.Pomorska.W:Współ-
czesnateoriabadańliterackichzagranicą.Oprac.H.Markiewicz.T.2.Kraków1976,
s.69.
41M.Janion:Bohater,spisek,śmierćł,s.279.
42B.Shallcross:RzeczyiZagłada.Kraków2010,s.7-8.
