Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czyspacermożebyćdwuznaczny?…
spacerować,pochodzić,przechadzaćsię,połazić(Dąbrówka,Geller,Turczyn
1995,78).Oboknichwtejgrupieznalazłysięteżwyrazyprzejechaćsię,prze-
leciećsię,przewieźćsię,cojednakniewynikazeznaczeniasłowaspacero-
wać,alezfaktu,żetakżeonetraktowanesąjakosynonimyodpoczywania.
Zupełnieinaczejrzeczmasięwinnychjęzykachsłowiańskich.Posłużęsię
tutajprzykładamizjęzykówrosyjskiegoibułgarskiego,jakoprzedstawicielami
wschodniejipołudniowejgrupyjęzykówsłowiańskich.
Rozpocznęswojerozważaniaodjęzykabułgarskiego,gdyżodpowiednik
polskiegospacerowaćmatampochodzenieprasłowiańskie-mowatuocza-
sownikuwformiezwrotnejразхождамсе.Jegoetymologiajestnatyleoczy-
wista(scs.õîäèòè,õîæä©,õîäèøè),żebułgarskisłowniketymologiczny
wogólenieodnotowujetegosłowa.
WwydanymwMoskwieSłownikujęzykastarosłowiańskiegoznajdujemy
formęzprzedrostkiemraz-,alewinnymznaczeniu:
zkDŽXxoȊ|Ȋ{B
:1.<roz-
stąpićsię’,<rozproszyćsię’,2.<rozprzestrzenićsię,rozszerzyć’(Старосла-
вянскийсловарь1999,578).
WewszystkichwydanychpoIIwojnieświatowejsłownikachjęzykabuł-
garskiegoznajdziemyznaczeniaразхождамсеiразходка(<spacer’)zbliżone
dotych,któreodnotowywałystarszesłownikipolskie,czyliobokspacerupie-
szegoznajdujesiętamrównieżразходкаzapomocąpojazdu(Речникна
съвременниябългарскикнижовенезик1959,78).Zatemразходкаtopobuł-
garsku:<ходенепеmилиспревозносредствонамалкоразстояниезапо-
чивка,отмора,забава’(poruszaniesiępieszolubzpomocąśrodkatransportu
namałychodległościach,wypoczynek,odpoczynek,zabawa).Znaczenieto
ilustrująnastępująceprzykładywyekscerpowanezliteraturypięknej:
•Бяхмевпланинатанаразходка(ЕлинПелин)
•Вчерабепървиятденнапролетта.Постаробичайучителите
събрахадецатадагиизведатнаразходката(ОрлинВасилев)
Rzeczwtym,żewodróżnieniuodpolszczyznywjęzykubułgarskimcza-
sownikходяodnosisięzarównodoprzemieszczaniasięzapomocąwłasnych
mięśni,jakipojazdów,zatemmówisięходястакси,дойдохсъссамолет,
щедойдасколатаitp.WprawdziePodręcznysłownikbułgarsko-polski(Ra-
dewa1987,t.I,196)wśródodpowiednikówpolskiegojeździćpodajeпътувам
orazяздя,aletenpierwszyoznaczadosłownie<podróżować’,drugizaśodnosi
sięwyłączniedojazdykonnej.Wbułgarszczyźniezatemnieistniejąprzesłanki
kutemu,bydokonałosięzawężenieznaczeniadoruchupieszego,jaktomiało
15
