Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mickiewicz–dyskursmistrza?
Dobrymistrzwtakimtylkochorześpiewaćlubi,
Gdzieczuje,żegłoswłasnywharmonijigubi.
(WR,I,389)
17
Wtakimujęciukwestiizestrojeniarozpoznaćmożnakrągzagad-
nień,którenurtująpoetępo1832roku,skupiającychsięwokółpyta-
niaofija”,ojegograniceikoniecznośćpowściągnięciaindywidualnych
roszczeń,wpisaniasięwpoprzedzającypodmiotporządekuniwersalny,
będącyporządkiemboskim.
Jeślichodziorelacjepozatekstowe,związanezbiografiąMickiewi-
cza(oczywiście,częstomyślimyonichrównież,biorącpoduwagęteksty),
sprawamistrzostwatakżeokazujesięniejasnainiejednoznaczna.Bez
wątpieniamożnamówićoszczególnejdyspozycjipoetydoposiadania
swojegomistrza.Funkcjętakąpełnilinajczęściejksięża(np.ks.Stani-
sławChołoniewski,ks.JózefKalasantyLwowicz),leczteżosobyświeckie
(np.JoachimLelewel,AndrzejTowiański,JózefOleszkiewicz).
9
SamMickiewiczrównieżodgrywałrolęmistrzaitonietylkojako
mistrzliteracki.Wspominałemotowarzystwiefilomatów,dodaćtutrze-
bautworzeniezinicjatywypoetytzw.DomkuJańskiego,wkońcuKo-
10
łoSprawyBożej.Poetawypracowałjużwpierwszychlatachemigracji
własnąpozycjęjakoprzewodnikaiwłasnystyldyskursumistrzowskie-
go.
11
Równieżwtychprzypadkachwypadawyeksponowaćniejasność
relacjimistrzowskiej,zwłaszczaniechęćpoetydobyciamistrzemprzy
jednoczesnympełnieniutakiejroli:takwzwiązkuzpragnieniemży-
wionymprzezfiuczniów”,jakitypemkonstruowanegodyskursu,choć
tenaspektzagadnieniaokazujesiębardziejskomplikowany,doczego
jeszczewrócęnaprzykładzieprelekcjiparyskich.
OkłopociezroląMickiewiczajakomistrzawśródfilomatówjuż
wspominałem(wypadatudodać,żenadrugiegomistrzawyrastałwtym
gronieTomaszZan).Podobnykłopotzarysowałsięwzwiązkuzewspól-
12
notąskupionąwokółDomkuJańskiego.WliściepoetydoHieronima
9
OtychkwestiachpiszeJ.-Ch.Gille-Maisani(AdamMickiewicz...,dz.cyt.,s.110in.,271
in.),rozważającobecnośćfipostaciojcowskich”wżyciupoety.
10
Zob.E.Hoffmann-Piotrowska,„Święteawantury...”:orto-iheterodoksjeAdamaMickiewicza,
Warszawa2014,s.15in.
11
OwypracowywaniuprzezpoetęwłasnegogłosuwpoczątkachemigracjipiszeA.Całek,
AdamMickiewicz–JuliuszSłowacki.Psychobiografianaukowa,Kraków2012,s.391in.
12
Zob.A.Piroczkinas,LitewskielataAdamaMickiewicza,przeł.B.M.Białostocka,Warszawa
1998,s.179in.;S.Kawyn,Mickiewiczwśródfilomatów...,dz.cyt.,s.71in.;J.Borowczyk,
Rekonstrukcjaprocesufilomatówifilaretów1823–1824,Poznań2003,s.34in.
