Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzawTwórcę,PersonywOsobowość,stwarzanowyArchetyp,nowyjegowize-
runek,abyukaraćpoetęzaoddaleniesięodzbiorowegoId–apoeta,rozbawio-
nyizakłopotanyzarazem,akceptujeiwypracowujetennowywizerunek.
Legendagłosi,żeEurypides(pierwszywyalienowanyartystazpełnątegosa-
mowiedzą?)zginąłrozszarpanyprzezpsyczynawet–cobardziejbyłobyna
miejscu–przezkobiety.Przeztędrugąupersonifikowanąwersjęprzebijastar-
szyjeszczemitorytualniepoćwiartowanymOrfeuszurozszarpanymprzezme-
nady,kiedyoddaliłsię,byoddaćsięsamotnejkontemplacji.Tendawniejszy
mitwskazujezarównonaobecnośćmotywupoświęcenia,jakikary–wypędze-
nieirozszarpaniepoetyjestzinterpretowanejakośmierćwycierpianazain-
nych,przezkogoś,ktopierwszyośmieliłsięodejśćodzbiorowościkuindy-
widualizmowiiponiósłkonsekwencjewpostacizemstyzestronyzbiorowości
podległejsiłomnieświadomości”3.Ukazująctonapięcie,pragnęwpewienspo-
sóbwyzwolićKaczmarskiegozniewolibardanSolidarności”,pokazaćwymiar
egzystencjalnytejtwórczości–wymiar,októregoobecnościKaczmarskizawsze
przypominałiktóryzawszepodkreślał.
Tegodoświadczeniafiaskakomunikacjiniebyłobyjednak,gdybywtwór-
czośćKaczmarskiegoniebyłowpisanenapięciemiędzyzjednejstronypostawą
radykalnegoindywidualizmu,eksponowaniaosobistegopunktuwidzenia,trak-
towaniemtwórczościjakodrogisamopoznaniaazdrugiejstronypoczuciem
obowiązkuwobeczbiorowości–traktowaniatwórczościjakowypowiadania
głosuzbiorowości,stawianiafundamentalnychdlaniejpytańiodpowiadania
nanie;rozumieniemroliartystyjakoprzywódcyczyprzewodnika.
Historięoscylowaniamiędzytymiwspomnianymipostawamitwórczymi,
zarównoutrwalonąexplicitewutworachikomentarzachocharakterzeauto-
tematycznym,jakiwyczytywanąpośredniozinnychtekstówpoetyckich,okre-
ślamformułąbiografiiartystycznej.Nierościonapretensjidocałościowego
opisaniaewolucjitwórczościjejbohatera,niepróbujenawetmierzyćsięzjego
zgołaproteuszowymwizerunkiem,naktóryskładająsięmiędzyinnymitakie
obrazy,jak:nPolskiWysocki”wykrzykującybuntowniczepieśni,legendarny
bard-dysydentwieszczącyupadeksystemukomunistycznego,dziennikarz
RadiaWolnaEuropa,emigrant,skandalizującyprozaik,erudytawykładający
swymsłuchaczomosobistąhistorięsztuki,hedonista,wreszciepieśniarz,zktó-
regochorobazadrwiławnajbardziejprzykrysposób,odbierającgłoszasprawą
rakaprzełyku.Biografiaartystycznaznajdujemiejscenapróbęinterpretacjityl-
kowybranychdoświadczeń,któremiaływpływnahistorięmyśleniaKaczmar-
3L.A.Fiedler,ArchetypiSygnatura.Analizazwi!zkówmiędzybiografi!apoezj!,przeł.K.Stamirow-
ska,[w:]Współczesnateoriabadańliterackichzagranic!.Antologia,t.2,oprac.H.Markiewicz,Kraków
1976,s.337.
10
