Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dawno,dawnotemu,zagórami...,adokładniedziewięćlattemu(w2007roku)wgórach,w
BukowinieTatrzańskiej,wspólniezPoląRożekiMariąMajewskąrealizowałamfilmetnograficzny
pt.Tradycjatojestto,cokochamnajwięcej1,któregocelembyłozobrazowaniestosunkuGórali
Podhalańskich2dowłasnejtradycji.PomysłstworzeniafilmuwyszedłodMariiMajewskiej,która
wtamtymczasiewBukowinieTatrzańskiejprowadziłabadaniadotyczącekonstruowania
lokalnejwspólnoty.Szczególnym,znaczącymzdarzeniemdlapojmowanialokalnościstałasiędla
niejbukowiańskaimpreza,czyraczejfestiwal,nazywanyKarnawałemGóralskim,odbywającysię
od1973roku.Wczasiejegotrwaniamająmiejsceprzeglądygrupkolędniczych,konkursytańca
góralskiegoizbójnickiego,wyścigikumoterek3,wieczornezabawyprzywatrze(awięcognisku)
orazwieleinnychimpreztowarzyszących.Trwającytydzieńfestiwalrozpoczynamszaświętaz
góralskąoprawąmuzyczną,poktórejnastępujeparadnyprzejazduczestnikówzabawygłówną
ulicąBukowinyTatrzańskiej.Nakoniach,wsaniach,wpowozach,barwnytłumitowarzysząca
mumuzykapodążajądoDomuLudowego,którystajesięcentrumfestiwalowychatrakcji.To
właśniezdarzeniaKarnawałuw2007rokustałysiędlanaskontekstemiscenografiąpodczasprac
filmowych,dlamniezaśokazałysiędużodalejidącąinspiracją,niżwówczasprzypuszczałam.Już
wczasiezdjęć,przebywającwśródGórali,rozmawiającznimi,obserwującscenicznei
zakulisowezdarzeniaKarnawału,zwróciłamuwagęnaszczególnąrolęmuzykinietylkow
prezentowaniuwłasnejtradycjinaestradzie,lecztakżewporządkowaniuwieluróżnych
publicznychiprywatnychaktywnościbukowian.Lawirowaniemiędzytym,coturystyczne,
zewnętrzne,medialneatym,cowewnętrzne,lokalne,swoje,wydałomisięwówczasniezwykle
interesująceicałkiemnieoczywiste.Wsposóbbezpośrednizburzyłoteżmojąwizjęmuzykiiw
ogólekulturygóralskiej,którąwmojejgłowiewykształciłyróżnegorodzajuksiążki,artykułyi
filmy.TakwięckwestiamuzykiwewspółczesnymżyciuGóraliPodhalańskichzainteresowała
mniejużdziewięćlattemu.Wówczasjednak-zajętakończeniembadańpolitycznychna
ukraińskimWołyniu4,pracązawodową,atakżeplanowaniemrozpoczęciastudiów
muzykologicznych-niepodjęłamtegotematu,pozostawiającgojedynieswobodnymmyślom.
Kiedyjednakw2010rokuInstytutEtnologiiiAntropologiiKulturowejUniwersytetu
Warszawskiegoogłosiłkonkursnaprowadzeniestudenckichgruplaboratoryjnych,temat
podhalańskidomniepowróciłitakod2011rokuwrazzgrupąsiedmiorgamłodychbadaczy
aspirującychdomianaantropologówzaczęłamrealizowaćprojektetnograficznyzatytułowany
NowoczesnośćitradycjawkulturzewspółczesnychmieszkańcówPodhala5.Poszukującowych
współczesnychmiejscprzecięcia,negocjacjiidefiniowaniatradycji,każdyzuczestników
laboratoriumskupiłsięnainnymjejwymiarze-jazajęłamsięoczywiściemuzyką.Przezdwalata
pracywspólniejeździliśmynaPodhale(odbyliśmyczterywyjazdyterenowe,trwająceodtygodnia
dodwóchtygodni),próbującwniknąćwżyciecodzienneiświąteczneGóraliPodhalańskich,
obserwującichrzeczywistość,atakżerozmawiającznimi(wsumiezgromadziliśmyponad
czterystanagranychispisanychwywiadówetnograficznych6).Wtrakcierealizacjitegoprojektu
zostałamdoktorantkąWydziałuHistorycznegoUniwersytetuWarszawskiego,aprowadzonena
Podhalubadaniauczyniłampodstawąpracynaddoktoratem,wyjazdylaboratoryjneuzupełniając
własnymi,samodzielnymipobytaminaPodtatrzu7.
Początkowobardzointensywnieskupiałamsięnasamejmuzyce,kanonicznienazywanej
Hgóralską”8.Wówczasmoimzamysłembyłotakiepodejście,wktórympołączęswoje
kompetencjeantropologaimuzykologa.Przedewszystkimchciałambadaćsamąmuzykę,zjej
uwarunkowaniamiiznaczeniamispołecznymi,rozumianązarównojakoelementprzestrzeni
społecznej,jakijakozjawiskonależącedoświatasztukidźwięków.Koncentrowałamsięteżna
tradycji,awłaściwienatym,comoirozmówcynazywaliowąHtradycjąmuzyczną”.Wmiarę
pogłębianiamojegopatrzenianakwestiemuzykigóralskiej,któreoczywiścieszłorównoleglez
postępującymibadaniamiidociekaniamiteoretycznymi,doszłamdowniosku,żezawężaniepola
7