Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
badańdotreściskupiającychsięwsensiedosłownymnatradycjachmuzycznychjestdecyzjązłą,
eliminującą
wiele
niezwykle
interesujących
współczesnych
praktyk
i
sposobów
ich
uprawomocniania.Dlategoteżzczasemrozszerzyłamswojezainteresowaniabadawczena
wszelkąmuzykę,jakarozbrzmiewadziśnaPodhaluijakatworzonajestprzezGórali,bezwzględu
turystów,lokalnegrupyfolkoweidiscopolowe-tewszystkiedźwiękoweprzestrzeniewydałymi
sięciekawei,wbrewpoczątkowymzałożeniom,próbyanalizyichfunkcjonowania,sądównaich
tematorazzwiązanychznimipraktykpozwoliłymispojrzećnawspółczesnąrzeczywistość
góralskąwsposóbzdecydowanieszerszy.Zjednejstronytakprzyjętaperspektywapomogłami
dostrzec,jakpojemnym,wielorakiminiedookreślonymzjawiskiem(atakżepojęciem)wżyciu
Góralijesttradycja.Właśniepoprzezodniesieniedotychpraktykiprzestrzeni,którenapierwszy
rzutokanienależałydoowegotradycyjnegoHkontenera”(IngoldiKurttila2000),odsłaniałysię
przedemnąkolejnesensydotyczącetradycji,jejmiejscaiużytecznościwewspółczesnymżyciu
GóraliPodhalańskich.Zdrugiejstronyposzerzenietematubadawczegospowodowało,że
zrozumiałam,najakwieluróżnychpoziomachmuzykaitradycjałącząsięzpozornieodległymi
odtychzagadnieńtreściami,niezwykleważnymidlaludzi,zktórymirozmawiałam.Kwestie
dotyczącewartościowaniaimoralności,postrzeganiasiebie,własnejwspólnoty(Bauman2008)
orazobcych,rywalizacji,władzysymbolicznej,uwarunkowańgenderowych,sposobówczy
stylówżycia(Giddens2001),radzeniasobiezwyzwaniamiwspółczesności-totylkoniektórez
treści,jakiewyłaniałysięzrozmówomuzyceitradycji.ImdłużejmyślałamomuzycenaPodhalu,
tym,paradoksalnie,mniejinteresowałamniesamamuzykajakoniezależny,rządzącysię
własnymiprawamijęzykdźwiękowy(por.Jabłońska2014).Oczywiścieodniesieniadotak
pojmowanejmuzyki-sztukisąkonieczne,bywogóledałosięwtejprzestrzeniporuszać,jednak
jejanalizaipróbywnikaniawmaterięczystomuzykologicznązdawałymisięcorazmniejistotne
dlapóźniejszegoułożeniatychwszystkichwielościwpretendującądomianakoherentnej
narracjęantropologiczną.Wmoimprzekonaniusamamuzyka,niezależnaodkontekstu,
rozumianajakobrzmiącewczasiedźwięki,niedawałaszansywgląduwtowszystko,wco
chciałamzaglądać.Dużogłębiejudawałomisiędotrzeć,kiedyomuzycerozmawiałamz
mieszkańcamiPodhala,kiedyobserwowałamzachowaniaipraktyki,wktórychmuzykastanowiła
istotnyelement,orazkiedywnichuczestniczyłam.
Niniejszapracajest,azarazemniejestomuzyce.Jestotradycji,aleteżowspółczesności.
Muzykaitradycjastająsięwniejjednaktylkopewnyminitkami,wątkaminarracyjnymi,które
wyznaczająjakąśmyślprzewodnią,próbująstrukturyzować.Nietworząjednakżadnego
jednolitegoispójnegokorzenia,zktóregowyrastałobydokładniedookreślonedrzewobędące
obrazemświata(DeleuzeiGuattari2015).Potraktowałamjeraczejjakoniciwkłębku
niezliczonychsensówiznaczeń.Podążałamzatymidwiemanitkami(tradycjąimuzyką),
sprawdzając,wktórychmiejscachsięprzecinają,jakigdziewowychprzecięciachłącząsięz
kolejnyminićmi,wjakisposóbnabierająmocyorazkiedyjątracą.PosługującsięmetaforąGillesa
Deleuze;aiFélixaGuattariego,zarównowłasnąpracębadawczą,jakipóźniejsząpróbę
przełożeniajejnatekstpisany,zaczęłampostrzegaćjakocośwrodzajukłączy(tamże).Kłącze
Hłączydowolnypunktzinnym,ażadnazjegowłaściwościnieodsyławsposóbkoniecznydo
własnościtejsamejnatury;wprowadzaonodogrybardzoróżneustrojeznakowe,anawetstany
nie-znaków.KłączeniedajesięsprowadzićanidoJednego,anidomnogiego.[...]Nieskładasięz
jednostek,tylkozwymiarówalbokierunkówruchu.Niemaanipoczątku,anikońca,leczzawsze
otoczenie[milieu],zktóregowyrastaisięwylewa.[...]Wprzeciwieństwiedostruktury,która
określasięprzezzbiórpunktówipozycji,stosunkówbinarnychmiędzytymipunktamioraz
wzajemniejednoznacznychrelacjipomiędzytymipozycjami,kłączeskładasięwyłączniezlinii:
liniisegregacji,stratyfikacji-jakowymiarów;leczrównieżliniiujściaczydeterytorializacji(jako
wymiarumaksymalnego),podążającwzdłużktórejwielośćprzekształcasięizmieniaswoją
naturę”(tamże,s.24-25).Filozoficznametaforakłącza,rozumianegozjednejstronyjakoksiążka,
8
