Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
flChłopomania”
noszonochętniedointerpretacjiwspółczesnychzjawiskspołecznych
ikulturowych.
AngielskiantropologEdwardB.Tylornawiążedotradycjitegozmi-
tyzowanegoobrazuszlachetnegodzikusawswojejteoriiprzeżytków,
zaprezentowanejwdzieleCywilizacjapierwotna.Rozumiejącprzeżytki
jako
czynności,zwyczaje,pojęciaitp.,wprowadzonesiłąprzyzwyczajeniado
nowegostanuspołeczeństwa,odmiennegoodtego,którybyłichojczyzną.
Przeżytkizostałyjakodowodyiprzykładystarszegostanukultury,zktórego
późniejszysięrozwinął(...)Tenprzypuszczalnystanpierwotnyodpowiada
wznacznymstopniucywilizacjiudzikichludównowożytnych,którepomimo
różnicypochodzeniaiodległości,mająwspólneczynnikikulturalne,będące
najprawdopodobniejprzeżytkaminajpierwotniejszegostanucałejludzkości.
Przeżytkitestojądziśnawetwśródnasjakoprastarepomnikimyśliiżycia
dzikichludów29.
Uczonytenposługiwałsięistotną,pojawiającąsięjużwpoglądach
romantyków,analogią:społecznościpierwotne(archaiczne)–współ-
czesnemukulturyprymitywne,przedewszystkimzaśludijegokul-
tura.Chłopizachowującyarchaiczneobyczajeisposóbmyślenia(na
coTylorpodałszeregprzykładów)sądlaniegożywymdowodem,że
wiedzyoźródłachiprawzorachkulturynależyszukaćwłaśniewśród
nich.TeoriaTylorazostałazaakceptowanapowszechnienietylkoprzez
uczonychantropologów,alestałasięwręczdominującymwzorcem
myśleniaokulturzeludowej,obecnymwmodernistycznejliteraturze,
krytyceliterackiejiartystycznej.TeoriaTylorazostaławzbogacona
ododatkowekontekstyprzezJamesaFrazera
30
,któryzkoleipoprzez
wierzenia,instytucjeiprzesądywiązałkulturyklasycznezludamipier-
wotnymi,tezaśzgminemnarodówcywilizowanych
31
.flMitdobrego
ludustającysięcorazwyraźniejargumentemwkształtowaniusięludu
jakosiłykulturalnejipolitycznej,powiązanyzmitemodnoszącymsię
dopoczątkównarodowości,nabrałszczególnegocharakteruwNiem-
czechwepoceromantyzmu”32.
Uzupełnićtencytatmożnastwierdzeniem,żepodobnasytuacjamia-
łamiejsceweFrancji,wnieistniejącejnamapachRzeczypospolitej
iwinnychregionachEuropy.flBadając”folklorchłopskiromantyczni
entuzjaścidoszlidowniosku,żetowłaśniewśródgminuzachowały
29E.B.Tylor,op.cit.,s.26,30.
30J.Frazer,Złotagałąź,przeł.H.Krzeczkowski,Warszawa1996.
31G.Cocchiara,op.cit.,s.442.
32Ibidem,s.205.
