Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nerwowaćznajdującegosięwciężkimpołożeniusojusznikaijużnapoczątkuodbie-
raćmuwszelkienadzieje,codoprzyszłościKongresówki.
Wreszciedoporzuceniasprawypolskiejskłonićmogłapostawaludnościpol-
skiejwKrólestwie.RozczarowałaonaNiemców,którzyzchwiląswegowkroczenia
doKongresówkiliczylinanatychmiastowywybuchantyrosyjskiegopowstania.Insu-
rekcjidoczekaćsięjednakniemogli.Cowięcej,Prusakówpowitanoniejakprzyja-
ciółleczodwiecznychwrogówinajeźdźców
50
.Trzebaprzyznać,iżnatakąopinię
rzetelniezapracowali.WydarzeniawrodzajubezsensownegozburzeniacentrumKa-
lisza,czystrzelaninywCzęstochowiepowodowały,żeuczucienienawiścidoNiem-
cówwszerokichkręgachspołeczeństwapolskiegosystematycznierosło.
JaktymczasemprzedstawiałysięsprawywWiedniu?Jużnapoczątkuwojnyau-
striaccypolitycydostrzegliwkwestiipolskiejpunktzapalnydlastosunkówzBerli-
nem
51
.NiemniejnadDunajemszykowanosiędowłączeniaKrólestwaKongresowe-
gowobrębmonarchii,gdyżinnegorozwiązaniasprawypolskiejpoprostusobienie
wyobrażano.SwojeplanywtymwzględzieBerchtoldprzedstawiłsojusznikowi12
sierpnia1914r.Wyraziłprzyokazjiniezadowoleniezpowodurozwijanychżywo
wtymczasieniemieckichplanówinsurekcyjnych,gdyżniezostałyoneuzgodnione
zrządemwWiedniu.Jeszczewiększyniepokójministrawzbudzałyechaomawia-
nychwBerliniekoncepcjipolskiegoiukraińskiego„Pufferstaatu”.Istnienienapół-
nocnejgranicymonarchiiniezależnegopaństwapolskiego,byłoporównywalne
przezniektórychpolitykówzpowstaniem„nowejSerbii”
52
.Tylko,żeta„nowaSer-
49
Tamże,s.211.
50
W.Wrzesiński,Sąsiadczywróg?ZestudiównadkształtowaniemobrazuNiemcawPolsce
wlatach1795–1939,Wrocław1992.
51
„DieSchwierigkeitenliegenvorallendarin,daßhiergefährlichePunktfürdiehohenzollern-
-habsburgischenBeziehungenliegt”–pisałnatentematJosefRedlich,wysokopostawiony
urzędnikwiedeńskiegoMSZ.DaspolitischeTagebuchJosefRedlichs,Graz-Köln1953,t.I,s.246.
Wtensposóbrozumowałtakżeszefsztabuaustriackiejarmiigen.ConradvonHötzendorf,któ-
rypierwszeróżniceinteresówpomiędzypaństwamicentralnymidostrzegłjużwpołowiesierp-
nia1914r.L.Grosfeld,Polityka,s.26.
52
Tamże.Późniejszyministersprawzagranicznychhr.StefanBurianwnastępującysposóboceniał
wagęsprawywswoichwspomnieniach:„DiesesLand(Galizien)mußteentwederdasneuePo-
lenheranziehenoderdessenSchicksalfolgen.Österreich-Ungarn,mußteGalizienverlirenoder
KongreßpoleninirgendeinenaheVerbindungzurMonarchieziehen”.Tamże,s.60.
28
