Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bia”byłabyznaczniewiększaodswegopierwowzoru,iwobectego,owielebardziej
niebezpieczna.
WgręwchodziłozatemtylkoprzyłączenieKongresówkidoGalicji.Abynieza-
grozićpozycjiNiemcówwPrzedlitawi,postanowionoutworzyćznowozdobytych
terenówodrębnączęśćmonarchii
53
.WczasiewizytywBerlinieBerchtoldnieotrzy-
małzdecydowanegovetazniemieckiejstrony.WWiedniupostanowionozatem
kontynuowaćliniępolitycznąwytyczonąprzezministrasprawzagranicznych,który
zresztąbyłjejgłównymzwolennikiem.Charakterystycznejednak,iżBerlinniechciał
zgodzićsięnaprzekazanieAustriakomzarządunadokupowanymiobszarami.Nie
sposóbtakżeniezauważyć,żeprojektypolskiego„Puferstaatu”,którejednakBerlin
starałsiętrzymaćwtajemnicy,byłyniedopogodzeniazplanamiWiednia.Pókico,
konfliktinteresównieprzybrałjeszczeostrzejszegowymiaru,gdyżzapobiegałate-
munierozstrzygniętasytuacjanafroncie.Niewartobyłospieraćsięoprzysłowiową
skóręnaniedźwiedziu.Wszystkozależałoodlosówwojny.
SwójprogramprzedstawiłBerchtoldtakżePolakom.Ministerspotkałsięzpre-
zydentemKrakowaijednocześnieprezesemKołaPolskiegowWiedniuJuliuszem
Leo,księciemWitoldemCzartoryskimorazLeonemBilińskim,byzapoznaćichzza-
miaramiwładz.„Programrządupolega(…)natem–informowałBerchtold–aże-
bynawypadekpokonaniaRosjicałeKrólestwooderwaćodniej,przyłączyćjedoGa-
licjiiztychdwóchkrajówutworzyćsamoistnePaństwoPolskiewobrębiezwiązku
austriacko–węgierskiego”
54
.Ministerdodałtakże,żeniejesttopoufnawiadomość
iupoważniadelegatówdoprzekazaniajejkomukolwiek.
Niektórzypolitycypolscyjednakodrazuzaczęlizdawaćsobiesprawęzwagi
głosuNiemiec
55
.NależałdotejgrupyMichałBobrzyński.StanowiskoRzeszywobec
austro-polskichzamiarówinteresowałogoodpoczątku.Będączaufanymcesarza
imającsporyautorytetwWiedniu,już13sierpnia1914r.zostałpospieszniewezwa-
53
G.Ritter,StaatskunstundKriegshandwerk,t,III,München1964,s.124–125.
54
L.Biliński,Wspomnieniaidokumenty,Warszawa1924,t,II,s.58.
55
JózefPiłsudskiwedługJózefaHłaskijużnapoczątku1913r.„uznawałzależnośćAustriiodNie-
miecizdecydowaniewrogiestanowiskotychostatnich”.J.Piłsudski,Pisma,t.III,s.172.Intere-
sującywtymwzględziejesttakżememoriałwpływowegogalicyjskiegopolitykaZdzisławaTar-
nowskiego,przygotowanydlaministraBerchtolda.Promemoriam9IX1914.,Diariuszhr.Zdzi-
sławaTarnowskiego,ArchiwumDzikowskieTarnowskich,teczkanr625.
29
