Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naliniiLuanda–Lizbona,zwłaszczapookresieświatowegokrachunarynku
finansóww2008r.32
Zaobserwowaneiprzedstawionewtejksiążcewzajemnewpływywkul-
turzeiliteraturzenaprzestrzenicałejichhistorii–przyczymzawszecentrum,
zktóregodokonujęobserwacjijestumiejscowionewAfryce–układająsię
wznanyzhistoriiekonomiiczasówdawniejszychatlantyckitrójkątzależności:
Europa–Afryka–Ameryka.
RolaBrazyliiwtejukładancejestniedoprzecenieniawcałejhistorii.
Wpływbrazylijskiegomodernizmu33naClaridade,apoprzezniąnacałąlite-
raturęafrykańskąjęzykaportugalskiego,jestbezdyskusyjnyistanowinawet
jedenzmotywówpowtarzającychsięwliteraturzetegookresu.Podobniebyło
zliteraturąMensagem,choćwjejprzypadkuwierzchołektrójkątanależałoby
przenieśćgdzieśwokoliceNowegoJorkuzjegoharlemskimodrodzeniem34
ijazzemorazKaraibówAiméCesairegozjegonégritudeiDiscourssurlecolo-
nialisme(1950)35.Choćwoczywistysposóbideetedocierałydoafrykańskich
studentówzrzeszonychwlizbońskiejCEIviaParyż.Przypadekluzofoniijest
jeszczebardziejoczywisty,bosamkonceptluzofoniiiCPLP36(Comunidade
dosPaisesdeLinguaPortuguesa–WspólnotaKrajówUrzędowegoJęzyka
Portugalskiego)zasadniczopowstałzinicjatywyBrazylii,awkażdymrazie
zostałzainspirowanyjejdziałaniami,zaśjejfantastycznyrozwójgospodarczy
icywilizacyjnystawiająnapozycjimetropolii,mimożejestdawnąkolonią.
LuzofoniastajesięnowymnarzędziempolitykiimperialnejPortugalii,nie-
mniejwyrastanieBrazyliinapotęgęgospodarcząorazdynamicznyrozwój
Angoli,azwłaszczaeksploatacjaropynaftowejorazodkryciezłóżtegosu-
rowcawMozambiku,sprawiają,żeluzofoniatracinaswejjednoznacznej
imperialności.Wzasadzieztegopowodumożemymówićoatlantyckości
luzofonii.Oilebowiemmożnasobiewyobrazićkulturęczyliteraturęluzo-
32
Wwynikukryzysu,wktórympogrążyłasięPortugalia,iwielkichnadwyżekfinansowych
wrękachangolskiejoligarchiizwiązanejzbyłymprezydentemJoséEduardemdosSantos,
Angolczycywykupiliwieleistotnychdlagospodarkiportugalskiejfirmiprzedsiębiorstw,
przedewszystkimzbranżybankowej,paliwowejitelekomunikacyjnej.
33Brazylijskimodernizm(1922–1960)–szeroki,aprzeztoheterogeniczny,ruchartystyczny
ikulturalny,któryznaczącowpłynąłnaspołeczeństwoisztukęBrazylii.Zwykledzielisięgo
natrzypokolenia,wprzypadkuClaridadenajwiększywpływwywarłynaniądwapierwsze
pokolenia,tzn.zlat1922–1930i1930–1945.
34Harlemskieodrodzenie(HarlemRenaissance)tozbiorowanazwaruchukulturalnego,arty-
stycznegoispołecznegoczarnychwUSAwlatach20.XXw.,któregocentrumbyłnowojorski
Harlem.Jegopodstawąbyładumazbyciaczarnym.Więcejnatentematw:K.Andrzejczak,
Długaczarnapieśń.Zarysliteraturyafroamerykańskiej,Universitas,Kraków2005.
35A.Cesáire,Discourssurlecolonialisme,PresencéAfricaine,Paris2000.
36Organizacjapowstaław1996r.
14
