Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ALINAKWIATKOWSKA
Postrzeganie,obraz,język
–okiemkognitywisty
Rozwójbadańkognitywnychwostatnichlatachsprawił,żemożepo
razpierwszyjęzykoznawcy(takżeci,którychinteresujejęzyklite-
ratury)orazautorzyanalizującyprzedstawieniawizualnemają
szansęnaspotkanienawspólnymgruncie.Rozważanianatemat
obydwuformreprezentacjirzeczywistościmająterazwspólnypunkt
wyjścia,którymsąbadaniapsychologówkognitywnychdotyczące
prawpercepcjiimechanizmówpostrzegania,myśleniaitworzenia
wyobrażeń.Oweprawaimechanizmydeterminująkształtzarówno
realizacjiwizualnych,jakjęzykowych.Wydajesię,żeobrazyiteksty
sąbudowanenapodobnychzasadach,aistniejącejednakmiędzynimi
różnicesąwgruncierzeczypowierzchowne,wynikającegłównie
zwłaściwościichmaterialnegotworzywa.
Tematrelacjimiędzyjęzykiemaprzedstawieniamiwizualnymi
niejestoczywiścienowy,pojawiasięwdyskusjachjużodstaro-
żytności.Współcześniautorzynie-kognitywnipodchodzilizwykledo
niegonadwasposoby.Popierwsze,przeciwstawialisobietedwa
rodzajereprezentacji,zakładająclubpróbującudowadniać,że
rządzącenimimechanizmyiichproduktysącałkowicieodmienne.
Wprzypadkujęzykoznawców,takiezałożeniejestbardzowidoczne
wśródklasycznychgeneratywistów,przyjmującychkoncepcjęizolo-
wanychmodułówpoznawczychwumyśle(np.Fodor1983).Wedługtej
koncepcji,autonomicznymodułjęzykowywykonujeoperacjezgodnie
zwłasnymispecyficznymiprocedurami,niekorzystajączinformacji
dostarczonychprzezmodułwzrokowy.Możnabypowiedziećobra-
zowo,żedokonującyoperacjijęzykowychprzedstawicieltejorientacji
zamykaoczy(złośliwimoglibynawetsugerować,iżmanaoczach
klapki),aideabadańinterdyscyplinarnychwtejdziedzinienie
znalazłabyuniegozrozumienia.
Badaczenależącydodrugiejzewspomnianychgruppróbowali
zkoleiznaleźćskutecznąmetodęopisuprzedstawieńwizualnychprzy
pomocykategoriizaczerpniętychzjęzykoznawstwa(podejścietakie
