Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZestudiównadrecepcjąspuściznyliterackiejihistoriograficznejNikołajaKaramzinał
17
kitwórczościichprzedstawicielizzaznaczeniemrelacjiczasowychmiędzyprze-
łomowymimomentamiwichbiografiitwórczej.WopiniiŁużnegowartośćza-
mieszczeniaKrótkiegozarysuhistoriiliteraturyrosyjskiejwyrażałasięwtym,
żeBzawierałonmożliwiepełneoświetleniedziałalnościliterackiejKaramzina
iprzedstawiałgonaszerszymtlepiśmiennictwarosyjskiegoXVIIIipoczątkuXIX
wieku”.Osobnąwartośćmiałapodjętawobszernymprzypisiepróbarehabilitacji
Historiipaństwarosyjskiego,zainspirowanaprzezwspomnianywykładXXVII
Mickiewicza37.
CzytelnikBPrzyjacielaLudu”poznawałzatemKaramzinajakoreformatora
rosyjskiegojęzykaliterackiego,któryzbliżyłgodoBżywej,naturalnejmowypo-
wszedniej”38.Beztegoniebyłobymożliwerozwinięcieczytelnictwawrodzimym
społeczeństwie.Przełomoweznaczeniedlaodbiorcówrosyjskichmiałoteżuświa-
domienieimprzezKaramzina,czołowegoprzedstawicielasentymentalizmu,że
mająBduszęisercedodelikatniejszychwzruszeńzdolne”39.ProzaKaramzinazo-
stajenazwanaBzwierciadłem,wktórymsięwiernieodbiłożycieowegoczasu”40.
Razporazpodkreślanesązwiązkipisarzazkulturązachodnioeuropejską:spod
jegopiórawyszłyprzekładydziełpisarzyzachodnich,wtympowiastekMarmon-
tela,alerównieżListypodróżnikarosyjskiego,którespołeczeństworosyjskieza-
poznałyzEuropąBwsposóbnajłatwiejszyinajprzyjemniejszy”41.Osobnepartie
sąpoświęconenowatorskiejwswejistociedziałalnościKaramzinajakowydawcy
czasopism.
Niezbytoczytanywrosyjskiejkrytyceliterackiejpolskiczytelnikzapewnenie
wiedział,żeKrótkizaryshistoriiliteraturyrosyjskiejbyłwyciągiemzopubliko-
wanegowczasopiśmieBOteczestwiennyjezapiski”wlatach1843−1846cykluar-
tykułówWissarionaBielinskiegooAleksandrzePuszkinie42,mającego,jakwska-
zujenatojużsamKrótkizaryshistoriiliteraturyrosyjskiej,wymowęszersząniż
tylkoomówienietwórczościczołowegorosyjskiegopoetyromantycznego43.Arty-
kułzBPrzyjacielaLudu”z1847rokurozpoczynasięodfragmentuzawierającego
porównanieliteraturyrosyjskiejdoBroślinyprzesadzonejzobcejziemi”44.
PrzypisoHistoriipaństwarosyjskiegorównieżniemacharakteruwpełni
oryginalnego,gdyżstanowiniemaldosłownepowtórzeniefragmentówMickie-
37R.Łużny,MikołajKaramzin,[w:]Pisarzeikrytycy…,s.19(przypis).
38Krótkizaryshistorii…,1847,nr51,s.405.
39Tamże,s.407.
40Tamże,s.414.
41Tamże,s.415.
42Zob.В.Г.Белинский,СочиненияАлександраПушкина,[в:]Eгоже,Собраниесочинений
втрехтомах,т.3,ред.В.И.Кулешов,Москва1948,с.172-640.
43ZwiązkuzpracamiBielińskiegonieodnotowujeaniŁużny,aniKrystynaJazdon,którawbiblio-
grafiizawartościBPrzyjacielaLudu”zaliczaomawianąpozycjędoBartykułównaukowo-poznawczych”
iokreślająjakoBomówieniedokonańniektórychautorówiichdzieł”.Zob.BPraceBibliotekiUniwer-
syteckiejwPoznaniu.Spiszawartościprasywielkopolskiej”,z.19(„PrzyjacielLuduczyliTygodnik
potrzebnychipożytecznychwiadomości”1834-1849),red.K.Jazdon,Poznań2003,s.42.
44Krótkizaryshistorii…,1847,nr48,s.379.
