Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
słowanawetnajbardziejporuszającejhomilii.Książkatraktujeowykorzy-
staniutegomediumnaobszarzeGórnegoŚląska,szczególnieinteresującym
jakopolestudiównadkształtowaniemsięnowoczesnychwspólnotwyobra-
żonychzuwaginawystępowaniekonkurencyjnychoferttożsamościowych,
formułowanychnietylkonagruncierywalizującychnacjonalizmów,ale
równieżnapodstawieinnegoniżnarodowyparadygmatu11.Atrakcyjność
regionudlabadaczawynikatakżezdynamikizachodzącychtuwspólno-
totwórczychprocesów,ujawniającejsięwtrwającychwciążsporachmię-
dzyróżnymikulturamipamięci,awwymiarzestatystycznymwwynikach
spisówpowszechnychz2002i2011roku12.Tojednaznielicznychkrain
EuropyŚrodkowej,wktórychnacjonalizacjaiprymordializacjaniezostały
dopełnione,aówstanniepełnościwciążinspirujedyskursyobliczonena
włączeniewspółczesnegoPeteraSchlemihladokonkurującychwspólnot.
PeterSchlemihltodługoprzemilczanybohaterhistoriinajnowszej.Sam
bezcienia,doniedawnapozostawałwcieniu„budzicielinarodowegoducha”
,
zajmującychpoczesnemiejscenakartachnarodowychhistoriografii.Będąc
soląwokunacjonalistycznychelit,zakałąnowoczesnegoświata,wspominaną
półgębkiemjako„renegat”
,„labilnynarodowo”koniunkturalista,awnajlep-
szymrazieprotekcjonalnietraktowanyaborygenowciąż„niewykształconej
narodowejświadomości”
,stałsięjednocześniewyzwaniemdlaideologów
nowychwspólnotwyobrażonychigłównymprzedmiotemichnacjonaliza-
cyjnychwysiłków13.PeterSchlemihljestteżponiekądbohateremtejksiążki,
poświęconejzagadnieniuutrwalanianacjonalistycznychdyskursówwsztu-
cesakralnejregionu,poddanegoimaginacyjnejinkorporacjidorywalizują-
11
11LechNijakowskiokreśliłGórnyŚląskmianem„jednegoznajciekawszych»laborato-
riów«społecznychikulturowychwspółczesnejEuropyŚrodkowo-Wschodniej”(L.M.Nija-
kowski:DyskursyoŚląsku.Kształtowanieśląskiejtożsamościregionalnejinarodowejwdys-
kursiepublicznym.Warszawa2002,s.7).
12Zob.https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/narodowe-spisy-powszechne/narodowy-spis-
powszechny-2002/wyniki-narodowego-spisu-powszechnego-2002-narodowosci-oraz-
jezyka/[dostęp:16.12.2019];https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktual
nosci/5670/22/1/1/struktura_narodowo-etniczna.pdf[dostęp:16.12.2019].
13Agresywnąretorykęwobec„polskojęzycznej”ludności,którejobcabyłapolskasa-
moidentyfikacja,polskiruchnarodowystosowałrównieżwinnychregionach,stanowiących
przedmiotpolsko-niemieckiegosporu,czegoprzejawemjestjęzykpublicystyki„Gazety
Olsztyńskiej”(R.Traba:„Wschodniopruskość”.Tożsamośćregionalnainarodowawkulturze
politycznejNiemiec.Olsztyn2007,s.175).BrendanKarchuważa,żeradykalizacjanacjona-
listówpostępowaławrazzporażkąichwysiłkównarzeczustanowieniatrwałych,narodo-
wychlojalności,coskutkowałosprzężeniemzwrotnymipostępującąizolacjąaktywistów
pośródstanowiącychprzedmiotichdziałańspołeczności(B.Karch:NationandLoyalityin
aGerman-PolishBorderland.UpperSilesia,1848-1960.Cambridge-NewYork2018,s.5).
