Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
sztukiwPolsce-bazylikaNajświętszejMariiPannyLicheńskiejwLiche-
niuStarymorazsanktuariumNajświęteszejMariiPannyGwiazdyNowej
Ewangelizacjiiśw.JanaPawła
II
wToruniu8.Związkikatolicyzmuznacjo-
nalizmemiichmanifestowaniewwystrojachkościołówniemajązatem
charakteruincydentalnego,leczstosunkowodługąiwciążżywątradycję.
Stanowiącepunktwyjściaporównanieobrazuróżnychobiektówsakralnych
sugerujeprzytym,żeniezkażdymnacjonalizmemkatolicyzmłączysię
taksamosilnieitrwale.Tezaojegoszczególnym,bosięgającympoziomu
refleksjiteologicznej,związkuznacjonalizmempolskimzostałajużdobrze
udokumentowanawliteraturzezzakresuhistoriiideiihistoriispołecznej9.
Przedmiotbadań,problemyimetodybadawcze
Wniniejszejksiążcewcentrumuwagiznajdąsiędziełasztukikościelnej
wykorzystywane-przezduchowieństworzymskokatolickielubprzyjego
aktywnymwspółudziale-wewspólnototwórczychdyskursachwdobie
kształtowaniasięirozwojuspołeczeństwamasowego.Wobliczutransfor-
macjispołecznejuschyłku
XIX
iwpoczątkach
XX
wiekunaobszarach
EuropyŚrodkowejozdecydowanejprzewadzeludnościkatolickiejkapłani
przyjęlinowerole,wykraczającepozawąskorozumianeprzywództwodu-
chowe-stalisięwychowawcamiiprzyjaciółmiludu,jegoreprezentanta-
miwstowarzyszeniachiinstytucjach,publicystamikształtującymiopinię
publicznąizasadniczymelementemgwałtownierozwijającegosięsystemu
społecznejkomunikacji10.Sztukamogłazostaćwykorzystanawcelukomu-
nikowaniatreścidostosowanychdodokonującychsięprzemianikształ-
towaniatożsamościwiernychwpożądanyprzezkościelnekadrysposób.
Oferowałaszczególnemożliwościmonumentalizacjitożsamościowychdys-
kursów.Usytuowaniewprzestrzennymkontekściemiejscakultuwzmacnia-
łoprzekazautorytetemKościoła,acharakterwykorzystywanychartefaktów
nadawałmutrwałośćigodność,doktórychniemogłyaspirowaćulotne
8M.Omilanowska:SanktuariumMaryjnewLicheniu:jegoarchitekturaisztukajako
instrumentidentyfkacjihistorycznej,religijnejinarodowejwpostkomunistycznejPolsce.
„Konteksty.PolskaSztukaLudowa”2008,nr2,s.129-139;J.Wieliczka-Szarkowa:Panteon
wielkichPolaków.Szczecinek2017.
9B.Porter-Szűcs:FaithandFatherland…;B.Szlachta:Ład,Kościół,Naród.Kraków
1996.
10R.Schattkowsky,S.Osatschuk,B.Wójtowicz-Huber:KircheundNation.Westpreußen,
GalizienunddieBukowinazwischenVölkerfrühlingundErstemWeltkrieg.Hamburg2009,
s.29.
