Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie:odtechnologiiwolnościdoinstrumentunadzoru
totenrodzajwolności,któryjestnajważniejszywkontekścieinternetu.Jego
osiągnięcianatympolumiałybyć-irzeczywiściepodpewnymiwzględami
były-największe.Rozbieżnośćpomiędzytechnicznymimożliwościamiinter-
netuwewspieraniuwolności,dotyczącymigorozwiązaniamiprawnymiijego
obecnąsytuacją,wktórejwolnośćużytkownikówjestograniczona,została
wniniejszejpracyprzeanalizowanapodkątemkoncepcjiwolnościnegatywnej
(wolnościod)iwolnościpozytywnej(wolnoścido)autorstwaIsaiahaBerlina
(1994).Tanawskrośliberalna,skoncentrowananaideiwolnościosobistejkon-
cepcjapokazuje,żeniewystarczynieobecnośćformalnychnakazówizakazów,
abywolnośćmogłarealniezaistnieć.Ztakąwłaśniesytuacjąmamyobecniedo
czynieniawsferzeinternetu.KoncepcjaBerlinaniebyładotądbranapoduwagę
wanalizachdotyczącychsieci,aszkoda,bojejzastosowaniepozwalaspojrzeć
nawolnośćwinterneciewnowy,świeżysposób,bezzachwytównadjejjakoby
ogromnymzakresem,aleteżbezpowątpiewaniawjejrealneistnienie.Zastoso-
wanieBerlinowskichpojęćpozwalaprzyjąćbardziejzniuansowanąperspekty-
wę,zkorzyściądlaanalizyomawianychzjawisk.
Kolejnymmyślicielem,któregodorobekokazałsiękluczowydlaniniejszej
pracy,jestMichelFoucault.Jegopracadotyczącanadzoru(Foucault,1998a)to
niewątpliwieklasykawtejdziedzinie.Jestonaprzywoływanaprzezwszystkich
uczonychporuszającychkwestienadzoru,takżewodniesieniudointernetu.
Jednakrównieważnedlarozważańprowadzonychwtejksiążceinnekon-
cepcjetegofrancuskiegofilozofa.Wieleuwagipoświęconowięcjegokoncepcji
władzyorazrządzenia,czylijednejzmodalnościsprawowaniawładzy,jako
sposobomograniczanialudzkiejwolności.UjęciewładzyprzezFoucaulta
szczególniewyraźnieodrywaodsferypolitycznej,comadużeznaczenie
wkontekścieomawianychzjawisk.Bardzoistotnedladywagacjidotyczących
ograniczającejwolnośćinternetowąwładzyjestrównieżpojęcienrządomyślno-
ści”,czyli-wuproszczeniu-praktykiracjonalnejkalkulacjiizastosowania
odpowiednichśrodkówdookreślonychcelówwprocesiesprawowaniawładzy.
nRządomyślne”różnetechnikiwładzy,któreznajdująwyraztakżewsieci:
biopolityka,dyscyplinaintechnikisiebie”.Dotycząonerządzenia-odpowied-
nio-populacją,innymiosobamiorazsobą.ChociażmyślFoucaultawykorzy-
stywanoczęstowanalizachspołecznychaspektówinternetu,toniestosowano
tutakichFoucaultowskichpojęćjak,np.przywołanychprzedchwilą,rządo-
myślnośćibiopolitykaczydyscyplinailiberalnaracjonalnośćrządzenia.Tym-
czasemwydajesię,żespojrzenienainternetrównieżwtensposóbmożeokazać
sięniezwyklepłodnepoznawczo.
MyślFoucaultazajmujewtejksiążceszczególnąpozycjęrównieżzewzglę-
dunarozwijanąprzezniegokoncepcjęwładzynaddyskursem.Wkontekście