Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•MARZANNAKUCZYŃSKA•
cegopostrzeganiaruskiejkulturywkategoriachodmiennościikwe-
stionujązasadnośćpojęciabarierycywilizacyjnej,nietylkowodniesie-
niudokulturyunickiej,lecztakżetradycyjnejprawosławnej.
Piśmiennictwocerkiewnosłowiańskieiruskiewpaństwiepolsko-
-litewskimprzeduniąlubelskąiwczasachPierwszejRzeczypospolitej
odzwierciedlastanduchaiumysłuobywateliwyznaniaprawosław-
nego,od1596rokurównieżgreckokatolickiego,awpewnymstopniu
takżeruskichzwolennikówreformychrześcijaństwa.Naskaliwartości
duchowychiintelektualnychnajwyższemiejscezajmujewiara,ajej
podstawowąformąjestliturgia.Życieliturgiczneiobrzędowestanowi
centrumkultury,dlategoformaijęzykobrzędóworazsprawowanie
sakramentównależądozagadnieńpierwszorzędnych,stanowiącjeden
zgłównychtematówrefleksjiipolemikinterkonfesyjnychiwewnętrz-
nych.Pewnąnowościąjestodejścieodtraktowaniatekstubiblijnego
wyłączniejakotekstuliturgicznegoipowierzeniekodeksombiblij-
nyminnych-społecznych-funkcji.
Naobszarzeprawosławiairuchuunijnegogłównymprzedmio-
temobserwacjibyłozderzeniesięsystemówwartościutrwalonych
wtradycjachchrześcijaństwawschodniegoizachodniego.Przedmio-
temrozprawbyłyrównieżpróbysymbiozy(syntezy)obutradycji.
Zasadniczeproblemy,opracowanewtomie,dotycząświatawartości
tejkultury,zktórychczęśćjestzbieżnalubidentycznazwartościami
uznawanymiprzezzachodniochrześcijańskichobywateliRzeczypo-
spolitej,częśćnatomiastjestuzależnionaodwielowiekowejtradycji
uczestnictwawkulturzewschodniochrześcijańskiej.Skupiająsięone
wokółwartościeksponowanychwsferachprawosławnejiunickiej
orazwokółpolemikimiędzynimi,szermującejargumentaminacecho-
wanymiaksjologicznie.Głównezagadnienia,któreporuszono,aktóre
byłytakżemyśląprzewodniątomuto:1)wyznacznikitożsamości-
wiara(wyznanie),język(języki),statusspołeczny,pochodzenie;poli-
tykawładców,problemjurysdykcjikościelnej;2)tradycjaizmiana
wkulturze-biblistyka,patrystyka,liturgika,teologia;druk,przekłady,
szkolnictwo;apologetykaipolemika,kaznodziejstwo,ikonografia;
3)programodnowyduchowieństwa,któremiałostaćsięawangardą
odnowycałegoKościoławschodniego;4)bazylianie-unici:ideainte-
gracjikultur,szkolnictwo,działalnośćprzekładowaiwydawnicza.
~8~
