Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
ROZDZIAŁ1
Podstawyfunkcjonowaniarynkówmiędzynarodowych
eksportuwwartościprodukcji,kształtującysięponiżejpewnegoprzyjętego
progu(najczęściej10lub3%).
Cenadóbrniehandlowychniejestwsposóbbezpośrednikształtowanaprzez
warunkirynkumiędzynarodowego,gdyżzależyodkosztówlokalniedostępnej
technikiizasobów,wtymgłówniepracy.Rynekmiędzynarodowyoddziałuje
jednaknatecenypośrednio,głównieprzezmechanizmpłacowy,coznajduje
odzwierciedleniewtzw.efekcieBalassy–Samuelsona1.Wzrostpopyturynku
międzynarodowegonadobrahandlowemożepowodowaćwzrostcenipłac
wsektorzehandlowym,wywołujączwiększeniepopytunadobraniehandlowe
iwzrostpłactakżewtymsektorze.Wzrostcendóbrhandlowychpodlegame-
chanizmomkonkurencjimiędzynarodowejprowadzącymdodostosowańceno-
wychiustaleniasięcenyrównowagirynku,natomiastcenydóbrniehandlo-
wychztegomechanizmuwyłączone.Wsektorzeniehandlowymrosnącepła-
cemogąspowodowaćtrwaływzrostcen,nawetprzyniskiejwydajnościpracy,
cogroziproceseminflacyjnym.Przydużymudzialesektoraniehandlowego
wprodukciekrajowymbrutto(PKB)iokreślonympoziomiewartościwaluty
groźbainflacjijestbardziejrealnaniżwsytuacji,gdysektortenmaniewielki
udziałwPKB.
Kryteriumstopniazróżnicowaniadóbrpozwalanawyodrębnienierynku
dóbrjednorodnychorazdóbrzróżnicowanychfunkcjonalnie,będącychbli-
skimisubstytutamiwkonsumpcji(por.rozdział3).Wśróddóbrjednorod-
nychważnągrupęstanowiąproduktymasowe(wtymsurowcenaturalne)
sprzedawaneprzezpośredników,główniegiełdytowarowe.Należądonich
m.in.metależelazneinieżelazne,kawa,cukier,pasze,zboża,ropanaftowa.
Cenytychproduktówregularnienotowanenadużychgiełdachmiędzyna-
rodowych.
Obrótniektórychproduktówmasowychpodlegarównoważeniuprzezdzia-
łaniaorganizacjimiędzynarodowych,takichjaknp.MiędzynarodowaOrgani-
zacjaKawy,lubteżprzezporozumieniakartelowe,takiejakOrganizacjaKra-
jówEksportującychRopęNaftową(OrganizationofthePetroleumExporting
Countries,OPEC).
Dobrabędąceprzedmiotemhandlumożnatakżepodzielićwedługkryterium
udziałuwhandluświatowym.Najbardziejogólnyjesttutajpodziałnadobra
przemysłoweidobraniskoprzetworzone,wtymsurowceiproduktyrolne.Do-
braprzemysłowestanowiąpodstawowączęśćhandlumiędzykrajamiwysoko
rozwiniętymi,aichudziałwhandluświatowymsystematycznierośniezewzglę-
dunapostępującąliberalizację,związanązusuwaniembariercelnychipozata-
ryfowych,orazzwiększaniesięliczbykrajówuprzemysłowionych.
1EfektBalassy–Samuelsonawyjaśniazmianyrealnychkursówwalutowychwwyniku
różnicwpoziomieprodukcyjnościpracywsektorzedóbrhandlowychiniehandlowych.
Realnekursywalutoweodzwierciedlająkonkurencyjnośćcenowąkraju;natentematpor.
punkt1.8.