Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Więźspołeczna–przeglądkoncepcji
35
wspólnoty(możnatęwypowiedźpotraktowaćjakoafirmacjępogląduwłą-
czającegorodzinędoszerszychwspólnot).Jednocześniebadaczewskazu-
jąnaudziałczynników,którespowodowałyzamknięciesięrodzinywkrę-
gusprawprywatnych:kulturykomercyjnejpropagującejkonsumpcjonizm
orazmassmediówoddziałującychpoprzezprezentowanieprzykładówży-
cianastawionegonarealizowaniewłasnychpotrzeb(przykładów,które
bezwiedniesięnaśladuje).
Krytycznestanowiskowobecpoglądówdeprecjonującychrodzinęzaj-
mujetakżeGertrudeHimmelfarb:nJeślimamyproblemzespołeczeństwem
obywatelskim,towdużejmierzedlatego,żemamyproblemzrodziną,któ-
rajestjegofundamentem”(HIMMELFARB,2007:63).Wprawdziebadaczka
kwestiętęodnosiładożyciaspołecznego,alemożnadojśćdowniosku,że
jeśliwsferzepoglądówteoretycznychzakładasięnegatywnywkładrodzi-
nywżyciespołecznewiększychzbiorowości,tozarównowkoncepcjachspo-
łeczeństwaobywatelskiego,jakiwkoncepcjachkapitałuspołecznegonie
będziemiejscadlarodziny–jakośrodowiskaodpowiedzialnegozamoral-
ność,uspołecznienie,odpowiedzialność,zaufanie.Natomiasttęodpowie-
dzialnośćochoczobiorąnaswojebarkiagendypaństwowe,którenlepiej
wiedzą”,jakwychowaćmłodepokolenie,bybyłoprzydatnedlafunkcjono-
wanianNowegoWspaniałegoŚwiata”27.
Jakzatemwidać,kwestiapoglądównaznaczenierodzinyiwięzi,ja-
kiełącząjejczłonków,dlawiększychstrukturczyzjawiskspołecznych,do
jakichnależyzaliczyćspołeczeństwoobywatelskieorazkapitałspołeczny,
jestniezwyklemocnouwikłanawspórideologiczny–spórotakiewarto-
ścijakgodnośćczłowiekairodzinyjakopierwszegośrodowiskajegoroz-
woju,doktóregopowinienmiećonbezwzględneprawo.
Stanowiskodrugie,głoszące,żezpunktuwidzeniadobrajednostki,ro-
dzinyispołeczeństwaważniejszesąsilnewięziekskluzywneniżwięzi
inkluzywne,możnaodnaleźćutychbadaczy,którzypodkreślająpozytyw-
neskutki–główniedlajednostek–silnychekskluzywnychwięzi,charak-
terystycznychdlatradycyjnychhomogenicznychspołeczności,żyjącychna
obszarachzdominowanychprzeztradycyjnekulturykolektywistyczne(np.
azjatyckie),ewentualniestanowiącychemigracyjneenklawytradycyjnego
stylużycia,funkcjonującewspołeczeństwachkrajówzachodnich–hete-
rogenicznych,oindywidualistycznejkulturzenastawionejnarywalizację.
27Takietendencje,przybierającepostaćpaństwowegototalitaryzmuzewszystkiminega-
tywnymicechami(np.terrorupoprawnościpolitycznej,stosowaniaprawnychsankcjizapo-
glądynieprawomyślneitp.),dostrzegłwewspółczesnymspołeczeństwieamerykańskim(inie
tylko)JonahGoldberg,analizującjewksiążcepodznamiennymtytułemLewicowyfaszyzm:
nZpunktuwidzenialiberalnegofaszystydziecisąobywatelami,aobywatelesądziećmi[ł],
zatemprzywódcypowinnizachowywaćsięjakrodzice”(G
OLDBERG
,2013:498).Anrodzice”
(czyliprzywódcy)przecieżnajlepiejwiedzą,codlandzieci”(czyliobywateli)jestnajlepsze.
