Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Więźspołeczna–przeglądkoncepcji
47
Wprawdziekażdyzsystemówrodzinnych–owięziachsłabychlubsil-
nych–samwsobieniejestanidobry,anizły,jednakpowodujeokreślo-
neskutki–nietylkoekonomiczne,aletakżespołeczne,doktórychnależą
relacjemiędzypokoleniowewrodzinie,udzielanesobiewsparciewrazie
wystąpieniajakichśtrudności,opiekanadosobaminiepełnosprawnymi
lubstarszymi,wreszciezapobieganiepoczuciualienacjiiosamotnienia.
Napodstawiewymienionychwskaźnikówsilnychversussłabychwięzi
utworzonomapęregionówzdominowanychprzezjedenlubdrugitypro-
dziny
35
.Zjednejstronymamydoczynieniaztakimiregionami,wktórych
nadaltradycyjnarodzinaposiadaprymatnadjednostką;zaliczanyjest
donichgłównieregionMorzaŚródziemnego,zkrajamitakimijak:Por-
tugalia,Hiszpania,Włochy,południowaFrancja,Grecja,oraz–Irlandia.
Zdrugiejstronyistniejąregionycharakteryzującesięsłabymiwięziami
rodzinnymi,wktórychprymatposiadajednostkaijejindywidualistyczne
wartości;zaliczasiędonichcentrumipółnocEuropy,czyliobszarySkan-
dynawii(takżeIslandia,zwyłączeniemFinlandii),WyspyBrytyjskie,re-
gionNiderlandów,większączęśćAustriiorazNiemiec,atakżeAmerykę
Północną(REHER1998;MICHELI2012)36.
35
Przyczyntakiejróżnorodnościmiędzygeneracyjnejsolidarności(intrafamilijnejlubeks-
trafamilijnej)badaczedoszukująsięwuwarunkowaniachkulturowo-historycznych:napo-
łudnieEuropywywarływpływnajpierwkulturyBliskiegoWschoduorazCesarstwaRzym-
skiego,tworząctyprodzinymałżeńskiej,zdominującymiwięziamikrewniaczymi,następnie
chrześcijaństwo,dowartościowującewięźmałżeńską,wreszciekulturaislamska–szczególnie
wtychregionachEuropy,którezostałynadługiewiekipodbiteprzezmuzułmanów.Wefek-
cienapołudniuEuropywykształciłsiętyprodzinyzdominującymiwięziamikrewniaczymi
orazzobowiązującąlojalnościąwobecszerszejrodziny,jakipodległąpozycjąkobiety(R
EHER
,
1998).OdmiennelosyobjęłyEuropęPółnocną:tutajchrześcijańskimodelrodzinyzmieszał
sięzlokalnymirozwiązaniami,obowiązującymiwrodachgermańskich,dowartościowujący-
mijednostkęorazpozycjękobiety.WXVIwiekutendencjeindywidualizacyjnewzmogłare-
formacja,kładącnacisknasamodzielnośćjednostki,wartośćpracy,ascetyzmwntymświecie”
(this-wordly)orazpredestynację,wopozycjidokatolicyzmuopartegonaautorytecie,war-
tościachndrugiegoświata”(other-wordly)orazduchowości.Wkonsekwencjiprotestantyzm
pozbawiłmałżeństwowymiarusakramentalnego,ograniczającjedocywilnegokontraktu,
będącegopodjurysdykcjąmałżeńskiegotrybunału,azdomuuczyniłmiejscesamospełnie-
niasięjednostekorazpartnerstwa,wzmacniającspołecznąpozycjękobiety.Wtensposób
podwpływemróżnicwpostawachwobecżyciaorazreligiidoszłodopowstaniadwóchodręb-
nychmodeliorganizacjiżyciarodzin,stanowiącychzarazemtrwaływzórzachowańdlako-
lejnychpokoleń,przejmowanywprocesiesocjalizacji(R
EHER
,1998).Natomiastpóźniejsze
badanianadrodzinamiwregioniepołudniowejEuropydowodząjeszczewiększegozróżnico-
waniaformorganizacjiobecnieżyjącychtamrodzin(MICHELI,2012).
36
ZdaniemGiuseppeA.Micheliegonmapowanie”Europypodwzględemdominacjiwystępo-
waniaposzczególnychtypóworganizacyjnychrodzinyrozpocząłwpołowieXIXwiekuFrédéric
LePlay.Kwestiętępodjęliwlatach80.XXwiekuJohnHajnalorazPeterLasslett–histo-
riodemografowie,anastępnieDavidReherorazinnibadacze(MICHELI,2012).
