Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.ODPAŃSTWOWIENIEIRETERYTORIALIZACJA
23
dlabadańtakgeografiipolitycznej,jakiszerzej-dlanaukspołecznych.Trafnie
ujmujetęmylBrenner[2003:318,tłum.ML]:
(...)współczesneprocesyprzeskalowanianiepodważyłydominującejroliinstytucji
państwanarodowegow(re)strukturyzacjigłównychaspektówlokalnegoiregio-
nalnegozarządzaniagospodarczego(...).Państwanarodowenietylkosąfiltrem
przepuszczającymprocesyglobalnedogospodarekterytorialnych,aletakżeaktywnie
tworzą,odtwarzająinieustannieprzekształcająkrajobrazyinstytucjonalno-
-regulacyjne,wramachktórychartykułowanesąwspółczesneprocesyglobalnej,
narodowejilokalnejrestrukturyzacji.
Kontekstnarodowytworzyzatemnadalramynietylkoinstytucjonalne(zob.
koncepcjametagovernance;rozdz.3),leczrównieżzwiązanezhistorycznieugrunto-
wanątradycją,którychniesposóbpominąćwanalizachpolitykregionów,jed-
nosteklokalnychczywreszciemiast.Oczywicieichsiładeterminującazależytak
odpaństwa,jakioddziedziny,wktórejsięporuszamy.Wniniejszejksiążcenaj-
istotniejszybędziestopieńniezawisłocimiejskiejwkształtowaniupolitycznych
relacjikrajowychizagranicznych.
WswojejkrytycedeterytorializacjiBrenner[2004:56]wskazujenajejtrzy
ograniczenia.(1)Deterytorializacjazakładazero-jedynkowązmiennoć:obecnoć
lubbrakterytorium[zob.Milnar1990:57],wzwiązkuzczymniezostawia
miejscanadowodzonąprzezBrennerareorganizacjęterytorialną.(2)Rozwijając
mylpierwszą,deterytorializacjarozważarelacjeprzestrzeniglobalnejipaństwo-
wejwkategoriachgryozerowejsumiezasobów,coniepozwalanaanalizowanie
nowychformorganizacji(m.in.lokalnej,metropolitalnej,regionalnej),którepo-
jawiająsięwtejgrze.(3)Zgodniezpierwsząkonstatacjądeterytorializacjaopiera
sięnazałożeniuterytoriumjakopodstawowejjednostkiodniesienia,czyli
pozostajeograniczonaterytorialnąpułapką(territorialtrap;Agnew[1994]).
Zarzutyteprowadządowyważonegostanowiska,które-respektującistniejące
konstrukcjeprzestrzenne-tworzykoncepcyjnemiejscedlaanaliza-ire-teryto-
rialnychrelacji.Brenner[2004]zastrzegawielokrotnie,iżpaństwowoćiterytoria-
lizm,choćprzedefiniowane,nadalzajmująkluczowemiejsceworganizacjinowej
przestrzenidziałalnociludzkiej.Zamiastdeterytorializacjiproponujeraczej
reterytorializację,którapozwoliująćrekonfiguracjęrelacjiprzestrzennych.Warto
zwrócićuwagę,żetakradykalnestrukturalnepodejciedoreterytorializacji
znajdujewliteraturzetakżebardziejmiękkieformy.Soja[2000:211],podkrela-
jący,żereterytorializacjaniezostałajeszczewystarczającozbadana,uznajede-
ire-terytorializacjęzajednązwieludychotomicznych„de-repar”,wskazującna
nieustannądynamicznąinterakcjęobukomplementarnych(aniewykluczających
się)procesów.PodobnieJessop[2002b],którywswoimwywodzieoprzejciuod
narodowegopaństwaopiekuńczego(państwadobrobytu)opartegonazałożeniach
Keynesadoszumpeteriańskiegopostnarodowegoreżimu
5
uznajeobaprocesyza
5
„(...)fromKeynesianWelfareNationalStatetoPostnationalSchumpeterianState”;zob.
tłumaczenieterminówSzarfenberga[2009].