Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.PROCESYGEOPOLITYCZNEWEWSPÓŁCZESNYMŚWIECIE
silniepowiązane.Deterytorializacjawskazujenaprzełamaniefordyzmuzjego
przestrzennympodziałempracyorazdługotrwałejhegemoniipolitycznej
idyskursywnejpaństwanarodowegoorazjegopochodnych.Wzamianzato
nawszystkichpoziomach(atakżepomiędzynimi)powstająrealneiwyobrażone
tożsamocikulturoweiprzestrzenne[Soja2000:212].Reterytorializacja,rozpo-
znającnowąrolępaństw,stanowikrytycznąodpowiedźnaglobalizacjęipost-
fordowskąrestrukturyzacjęsystemwiatowego[zob.Keating1999];podkrela,
żeogłoszeniewydrążeniapaństwabyłozbytpochopne.Jednoczeniereteryto-
rializacjaodnosisiędoprób„miastiregionów,prywatnychipublicznych,
kolektywnychipojedynczychaktorów,żebyodbudowaćichbehawiorteryto-
rialny,fundamentalnąprzestrzennoćiprzeżywaneprzestrzenie,jakorodekdo
przeciwstawianiasięi/lubadaptacjidowspółczesnychwarunków”[Soja2000:
212;tłum.ML].Keating[1999:2]wyróżniadwieformyodejciaodprymatu
państwowoci:nacjonalizmyniezwiązanezpaństwowocią,araczejbudowane
nawspółpracyrząduispołeczeństwaobywatelskiego,orazregionalizm.
Równoleglewskazujenachęćzakorzenieniadanego(subpaństwowego)teryto-
riumnaglobalnymrynku,cosprawia,żeterytoriumstajesiękluczowym
czynnikiemrelacjispołecznociirynkuwiatowego,tworzącympolitycznesceny
isystemyzbiorowejdziałalnoci.Takrozumianareterytorializacjastajesię
jednymzzadańpaństw,postawionychwnowejroli.Wodpowiedzinakryzys
terytorialniezdefiniowanychpodstawekonomicznejregulacjipaństwapowinny
wspieraćreterytorializacjępoprzezstymulowanie(azatemkontrolowanie)po-
wstawanianowychrelacjiskalarnych.Odpowiadatozresztąprzywołanejprzez
Jessopareakcjipaństwanadenacjonalizację.
1.3.Przeskalowanieiuspołecznienieprzestrzeni
Globalizacjazmieniaskalęinaturęrelacjimiędzymiejscamiiterytoriami,
czemutowarzyszyryzyko,żeprzepływyprzeważąnadmiejscami[Castells
1996],afunkcjesektorowenadspójnymterytorialniezarządzaniem,przy-
czyniającsiędoprocesówdeterytorializacji.Miejscaistnieją(są„namapie”)
takdługo,jakdługosąwęzłamiprzestrzennychsieci.Alewielesieci,
zakorzenionychwróżnychskalach,nakładasięnasiebie,łączącwtensposób
miejscawróżnorodne-niezawszeskomunikowane-miejskiesystemy
[Zanon2013:21-22].
Globalizacjapociągnęłazasobąskupienieuwagiraczejnapowiązaniachsieci
(strukturzesystemu)niżnasamychwęzłach.JakpiszeZanon,miejscasąnatyle
istotne,nailebogateiważnesąichpowiązaniazróżnymielementamiglobalnej
sieci.Uwikłaniewróżnorodne,częstonierozłącznesystemystałosięnieodzowną
cechąwspółczesnegoporządkugeopolitycznego[zob.lockedinto,Politikver-
flechtung;Cini2010:95].Wefekcieposzukiwanianowejkonceptualizacjidlatak
zmieniającychsięuwarunkowańludzkiejdziałalnociwprzestrzenizaowocowały