Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Politykamieszkaniowawlatach1944–1989
Rozumiejąc,żezamiaremustawodawcybyłozjednejstronyzapewnieniewokresie
brakumieszkańobywatelomdachunadgłową,przezuniemożliwieniespekulacjinatle
mieszkaniowym,azdrugiejstronyochronawarstwmaterialniesłabszychwczasachpo
wojennych,tojednakstwierdzićmusimy,żetrwanieprzypodstawowymczynszuzroku
1939przynosiraczejwięcejszkodyniżpożytku,itonietylkowłaścicielomdomówale
ilokatorom.Właścicieledomówniemającodpowiednichdochodówzdomów,arów-
nocześnienadmiernieobarczenipodatkamiiinnymiopłatamimiejskimi,niesąwstanie,
przycorazwięcejwzrastającychcenachprzeprowadzićnajkonieczniejszychremontów
domów,wobecczegodomyniszczeją,amieszkańubywazewzględunaniezdatność
użytkową,przezcocierpiąilokatorzy.Idączprądemczasu,niechodziwłaścicielom
domówoosiągnieciezyskówzdomów,aleniewolnodopuścićdotego,abydorobek
pracyioszczędnościsetektysięcyobywateliobracałsięwruinę,itodlategotylko,żesą
dążeniadoutrzymaniaczynszównaniskimpoziomie,którenieodpowiadająwzrostowi
cen.Itaknaprzykładdoszliśmydotego,żemiesięczneczynszeobecnierównająsięce-
niedwóchdodziesięciupapierosów.[ł]Zbrakuprzedwojennychustawowychulgdla
nowobudowanychdomównierozwijasiębudowadomówmieszkalnychzinicjatywy
prywatnejigłódmieszkaniowystajesięcorazwiększy.Zatemprzyznanewcześniejszy-
miustawamiulginależałobypodtrzymaćwcałejrozciągłości.Przywrócenietejzasady
manietylkoznaczeniewychowawcze,alewzmacniazaufaniespołeczeństwadorządu
idowydanychustaw,apozatymprzyczynisiędowzmożeniaruchubudowlanego.
Nowewładzereglamentowałynietylkoczynsze,alerównieżwielkośćnowo
budowanychmieszkań.10września1947r.ukazałysię,wformieinstrukcji,tym-
czasowestandardybudowlanedlabudownictwamieszkaniowego,pracownicze-
goispołecznego,finansowanegozplanuMinisterstwaOdbudowy.Inneprzepisy
przewidywałyichstosowanierównieżdobudownictwaprywatnego,stawiającje
zawarunekuzyskaniaulginwestycyjnychzestronypaństwa.Zgodnieznimipo-
wierzchniamieszkania1–1,5-izbowegozostałaustalonana22m2,4-izbowego–do
58m2.Określononieprzekraczalnystosunekwzajemnyliczbymieszkańróżnych
kategorii.Dolnagranicapowierzchnijednejizbymieszkalnejodbudowanejmiała
wynosić8m2,wysokośćpomieszczeńmieszkalnych–2,50do2,75m.Żadenpokój
niemógłsłużyćjakosypialniadlawięcejniżdwóchosób,awkuchniniemogłobyć
przewidzianemiejscedospania.Ustalonominimalnypoziomzaopatrzenianowych
mieszkańwinstalacjesanitarne19.
Ważnymwskaźnikiemmakroekonomicznym,któryświadczyoroli,jakązajmu-
jemieszkalnictwowpolitycepaństwajestudziałśrodkównabudownictwomiesz-
kaniowewnakładachinwestycyjnych.W1946r.wynosiłonwPolsce3%,w1947r.
–6,1%,w1948r.–10%.Jestrzeczącharakterystyczną,żeszczególniedużączęść
tychnakładów(w1948r.–2,2%)pochłonęływydatkinamieszkaniadlagórników20.
Zpunktuwidzeniacelów,stawianychsobieprzezarchitektówpolitykipaństwo-
wejistotnebyłobowiemzapewnieniemieszkańdlatychgrupspołecznych,których
roladlastabilizacjisystemuwładzybyłaszczególnieważna.Wtymcelutworzono
regulacjeiinstytucje,któremiałyzaspokajaćichpotrzeby.Bezwątpieniagórnicy
należelidotejgrupy.
19B.Domosławski,Organizacja…,op.cit.,s.180;J.Goryński,Zarysrozwojupolityki
budowlanejwpierwszympięcioleciuPolskiLudowej,DSprawyMieszkaniowe”1969,nr2/3,
s.55–56.
20M.Kaczorowski,Początkił,op.cit.,s.169–170.
34
