Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nazwębakteriofagów,wskróciefagów.Dwoistośćnaturywirusówobjawiasiępoprzez
dwieformy,jakieprzyjmujątesubmikroskopowecząstki–formęwewnątrz-
izewnątrzkomórkową.Zewnątrzkomórkowa,dającasiękrystalizowaćpostaćwirusa
zwanajestcząstkąwirusowąlubwirionemicharakteryzujesięzdolnościamiinfekcyj-
nymi.Wtymstaniewirusniewykazujeżadnegometabolizmu;niezdolnyjestdowzros-
tu,anirozmnażania.Powniknięciunatomiastdożywejkomórkiwiruspotrafiwykorzy-
staćjejaparatbiochemicznydopowieleniaswojegogenomuibudowypotomnych,
nowychkopiicząstekwirusowych.Wtensposóbinformacjazawartawmaterialegene-
tycznymwirusajestdziedziczonaprzezcząstkipotomne,cojestcechąorganizmów
żywych.Dlategoteżwśródnaukowcówtrwanieustającadebatanadtym,czywirusjest
żywymorganizmem,czyteżjedynieskomplikowanymchemicznymukładem,zdolnym
doreplikowaniasięwewnątrzzakażanychorganizmów.
Istniejekilkateoriitłumaczącychpochodzeniewirusów.Donajbardziejznanych
należąte,mówiące,żewirusysąwtórnieuproszczonymiorganizmamipasożytniczymi
lubpozostałościamipierwotnych,bardzoprostychorganizmów.Równieprawdopodob-
nawydajesięteoriapostulująca,żewirusymogłypowstaćzruchomychelementów
genetycznychzwanychtranspozonami.Transpozony,zyskawszyotoczkębiałkową
orazzdolnośćsamodzielnegoprzedostawaniasiędoinnychkomórek,mogłysięstać
pierwszymicząstkamiinfekcyjnymi.Ztegowzględuwirusynazywanesątakżerucho-
mymielementamigenetycznymi.
1.2.Budowa
Wirusy,choćprostewswejbudowie,wykazująogromnąróżnorodnośćbiologiczną.
Rozmaitośćwirusówprzejawiasięzarównowichcechachmorfologicznych(wielkość,
rodzajsymetrii,obecnośćlubbrakogonka),jakigenetycznych(rodzajkwasunukleino-
wego),łączniezezróżnicowaniemwielkościichgenomów.Najmniejszydotychczas
odkrytygenomwirusowy,satelitarnywirusmozaikigęsiówki,liczyjedynie1104pz(par
zasad),ajegowielkośćodpowiadawielkościmałychplazmidówbakteryjnych.Zkolei
unajwiększegowirusa(mimiwirus)odnotowanogenomwielkości1,2mlnpz,awięc
jeston2-krotniewiększyniżnajmniejszygenombakteryjny,którymjestgenomMyco-
plasmagenitalium,zawierający580tys.pz(tysięcyparzasad).Jaksięszacuje,liczeb-
nośćwirusównaZiemiznacznieprzekraczaliczebnośćichgospodarzy,ałącznamasa
wszystkichcząstekwirusowychnaZiemiprzewyższałącznąmasęwszystkichżyjących
naniejludzi.
1.2.1.Strukturawirusów
SchematycznyobrazbudowywirusówprzedstawiononaprzykładziebakteriofagaT4
(rys.I-1.1)orazzwierzęcegowirusagrypy(rys.I-1.2).BakteriofagT4jestzjadliwy
wobecbakteriizgatunkuEscherichiacoliimamateriałgenetycznywpostacidwunicio-
wegoDNAotoczonegokapsydem,czylipłaszczembiałkowym,naktóregostrukturę
składająsięlicznepodjednostkibiałkowe,zwanekapsomerami.Kwasnukleinowy
wrazzkapsydemstanowistrukturęnazywanąnukleokapsydemitworzygłówkęfaga.
4
