Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cji.WirusyodużychgenomachorazRNAwirusydodatkowokodująwłasnepolime-
razy.Replikacjawirusówprowadzidowytworzeniacząstekpotomnychijestgłównym
procesemsprzyjającymrozprzestrzenianiuwirusów.Wzależnościodmateriaługene-
tycznegowirusareplikacjaprzebiegawedługróżnychschematów.Uwirusówodwuni-
ciowymDNA(dsDNA;ang.double-strandedDNA)replikacjagenomuprzebiega
bądźwcytoplazmie(wirusyeukariotyczneibakteriofagi),bądźwjądrzekomórkowym
(wirusyeukariotyczne)gospodarza.ReplikacjawiększościwirusówdsDNAzachodzi
zwykorzystaniemenzymówgospodarza(rys.I-1.3).
WirusyojednoniciowymDNA(ssDNA;ang.single-strandedDNA),ododat-
niejlubujemnejpolarności[(+)ssDNAlub(–)ssDNA],charakteryzująsię,wystę-
pującąnakońcuichliniowegogenomu,specyficznąII-rzędowąstrukturąprzypomi-
nającąpętelkę,którasłużyjakostarterpodczasreplikacji.Etapemprzejściowympro-
cesureplikacjiDNAutychwirusówjestwytworzeniedwuniciowegoDNA.Wirusy
posiadającegenomwpostacidwuniciowegoRNA(dsRNA)replikująsiędzięki,wpro-
wadzonejprzezwirusapodczasinfekcji,RNA-zależnejpolimerazieDNA.Enzymten
namatrycyniciRNAoujemnejpolarnościsyntezujenićRNAopolarnościdodatniej.
Nićtaodgrywadwojakąfunkcję–zjednejstronypełnirolęmRNA,naktóregomatrycy
dochodzidosyntezybiałekwirusowych,zdrugiejstanowitakżematrycędosyntezy
genomowejujemnejniciRNA.ZkoleigenomwirusówojednoniciowymRNA
ododatniejpolarności[(+)ssRNA]pełnifunkcjezarównomatrycydosyntezy
mRNA,któryuleganastępnietranslacjiprowadzącejdosyntezybiałekwirusowych,jak
iniciRNAoujemnejpolarności.Tazaśnićjestmatrycądoprodukcjiwielukopii
genomowego(+)ssRNA.UwirusówzjednoniciowymRNAoujemnejpolarności
[(–)ssRNA]zawartawniminformacjagenetycznamusibyćnajpierwprzepisanana
mRNA,przezRNA-zależnąpolimerazęDNApochodzeniawirusowego.Następnie,na
matrycymRNA,wprocesietranslacji,powstająbiałkawirusowe.Jednocześnietensam
mRNA,jakocząsteczkaododatniejpolarności,(+)ssRNA,pełnirolęmatrycydosyn-
tezypotomnychgenomowychnici(–)ssRNA.Wprzypadkuretrowirusów,któreniesą
typowymiRNAwirusami,ichgenom,występującywpostacidwóchcząsteczek
(+)ssRNA,niepełnifunkcjimRNA.Odwrotnatranskryptaza(RNA-zależnapolime-
razaDNA)przepisujewirusoweRNAnadwunicioweDNA,aetapempośrednim
wtymprocesiejestssDNA.PowstałydsDNAwbudowujesięwgenomgospodarza
isłużydowytworzeniazarównopotomnychgenomówRNA,jakicząsteczekmRNAdo
syntezybiałekwirusowych.
1.4.Strategierozwojowe
Namnażaniewirusów,zarównoprokariotycznych,jakieukariotycznych,odbywasię
wewnątrzkomórekgospodarza.Istniejądwiealternatywnestrategierozwojowewiru-
sów.Pierwszapoleganaszybkimnamnożeniuwirusaiwytworzeniucząstekpotom-
nych,któreuwalniającsiędośrodowiskapowodująnatychmiastowąśmierćzainfeko-
wanychkomórekgospodarza.Tensposóbrozwojuwirusanosinazwęcyklulitycznego
icharakteryzujetzw.wirusyzjadliwe,doktórychnależywiększośćwirusóweukario-
tycznychorazniektórebakteriofagi.Drugastrategiarozwojuwirusówpoleganautrzy-
mywaniusięwirusawzainfekowanejprzezniegokomórce,bezpowodowaniajejśmier-
7
