Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ci.ProcestenwiążesięnajczęściejzintegracjąDNAwirusazgenomemgospodarza,co
prowadzidojednoczesnejreplikacjimateriaługenetycznegowirusaigospodarza.Taki
rodzajrozwojunosinazwęcyklulizogennegoicechujetzw.wirusyłagodne.Dowiru-
sówcharakteryzującychsiętakąstrategiąrozwojowąnależyczęśćbakteriofagów,m.in.
faglambda.Niektórewirusy(np.retrowirusy)majązdolnośćdorewersji(przechodze-
nia)zcyklulizogennegowlityczny,copowodujeśmierćkomórekgospodarza.
Znacznaczęśćwiedzyowirusachjestopartanabadaniachnadbakteriofagami,
stądteżschematycznyprzebiegobuprocesów,litycznegoilizogennego,przedstawiono
naprzykładziecyklurozwojowegobakteriofagów(rys.I-1.4).
Infekcjawirusowazachodziwkilkuetapach.Wpierwszejfazie,zwanejadsorpcją,
wirusprzyłączasiędowrażliwejkomórki.Procesrozpoznawaniakomórkiwrażliwej
przezwirusajestściślezwiązanyzrodzajemreceptorówznajdującychsięnapowierz-
chniwirusaipoleganawytworzeniufizycznegokontaktumiędzyspecyficznymirecep-
toramidanejtkankiabiałkamireceptorowymiwirusa.Rozpoznanieprzezwirusainfe-
kowanejtkankijestreakcjąselektywną,określanąterminemtropizmutkankowego.
Procestenwiążesięzpowinowactwemwirusadodanejtkanki,wktórejmożesię
namnażać.Niektórewirusymogąinfekowaćtylkojedenrodzajtkanek,takjaknp.
wiruspolio,infekującykomórkirdzeniakręgowego.Przykłademwirusaatakującego
różnerodzajetkanekjestwirusodry,któryinfekujekomórkiukładunerwowego,
układuoddechowegoorazukładumoczowego.Podobnezjawiskowprzypadkubakte-
riofagówdefiniujesięmianemzakresugospodarza(ang.hostrange).Bakteriofagi
infekującejedenlubzaledwiekilkaokreślonychszczepówbakteryjnychsąokreślane
jakobakteriofagiowąskimzakresiegospodarza(ang.narrowhostrange),ate,które
sązdolnedoinfekcjiwieluszczepówtegosamegoczyteżróżnychgatunkówbakteryj-
nych,zwanesąbakteriofagamioszerokimzakresiegospodarza(ang.broadhost
range).
Kolejnymetapeminfekcjijestwnikaniewirusadokomórkigospodarza.Uwiru-
sówwykazanoistnienietrzechmechanizmówwnikania:translokacja–„wstrzyknięcie”
materiaługenetycznegowirusadokomórkigospodarza,podczasgdypustykapsyd
pozostajenazewnątrz(np.uwirusapolioczyubakteriofagów),endocytoza(np.
uwirusaHIVczywirusagrypy)lubfuzjęosłonkiwirusowejzbłonącytoplazmatyczną
(uwirusówzosłonkąlipidową,np.uwirusaopryszczki).Poprzedostaniusięwirusado
komórkigospodarzanastępujeokresutajenia(latencji),określanyjakoczasmiędzy
zakażeniemapojawieniemsiędojrzałych,zdolnychdoinfekcji,potomnychcząstek
wirusowych.Początkowafazaokresuutajenia,wktórejniedajesiędoświadczalnie
stwierdzićobecnościcząstekwirusowych,nazywanajestfaząeklipsy.Wtymczasie
dochodzidouwolnieniamateriaługenetycznegozbiałkowejotoczki,jeślidokomórki
wniknąłcaływirus.Kolejnymetapemjesttranskrypcjagenówwirusowych,która
zachodziwustalonejkolejności.Najpierwtranskrypcjiulegajągenywczesne,kodujące
enzymyzaangażowanewprocesreplikacjiitranskrypcji.Pogenachwczesnychtrans-
krypcjiulegajągenypóźne,którychprodukty(białka)odpowiadajązatworzeniestru-
kturalnychczęściwirusów,takichjakosłonkabiałkowaczyogonek,orazgeny,których
produktysąodpowiedzialnezauszkodzeniekomórki,umożliwiającewydostaniesię
wirusówdośrodowiskazewnętrznego.Równolegledotranskrypcjiodbywasięreplika-
cja,czylipowieleniemateriaługenetycznegowirusa.Wdalszymstadiuminfekcjinastę-
9
