Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TabelaVI-1.3.Rodzajeszczepionek
Rodzajszczepionki
Szczepionka
zinaktywowanym
mikroorganizmem
Szczepionka
zatenuowanym
mikroorganizmem
Wady
Zalety
Przykłady
niepełnainaktywacja
czynnikapatogennego
wysokipoziomindukcji
szczepionkaprzeciw
odpowiedziimmunologicznej
wściekliźnie,polio
sporadycznarewersja
zachowaniezdolnościwirusa
szczepionkaprzeciw
wirulencjiwwyniku
doreplikacjiworganizmie
odrze,różyczce
zachowaniaresztek
biorcy;wysokastymulacja
zjadliwości,któramożesię
lokalnejodpowiedziimmuno-
ujawnićwsprzyjających
logicznej
warunkach
Szczepionka
niskaimmunogenność
brakryzykapowrotudo
szczepionkaprzeciw
zizolowanymiantygenami
dużazmienność
wirulencjiczyefektuniepełnej
wirusowemuzapaleniu
(podjednostkowa)
antygenówwirusastwarza
inaktywacji
wątrobytypuB,grypie
koniecznośćpowtarzania
wprowadzanesąjedynie
szczepienia
wyselekcjonowaneantygeny
potrzebnedoindukcji
odporności
SzczepionkitakiestosujesięprzeciwwirusowemuzapaleniuwątrobytypuBigry-
pie.Wprzypadkugrypysątodwabiałkaotoczki,wykazującedużązmienność–hema-
glutyninaineuraminidaza.Stądwynikakoniecznośćcorocznychszczepieńnowązmo-
dyfikowanąszczepionką.W2006r.odkrytotrzeciebiałkootoczkiwirusagrypy–M2e,
którewykazujewysokistopieńpodobieństwasekwencjiaminokwasowejwewszystkich
wirusachwywołującychgrypętypuAuczłowieka.Pierwszebadania,przeprowadzone
namyszachzzastosowaniemszczepionkiopartejnabiałkuM2e,dająnadziejęochrony
przeciwwszystkimepidemicznymipandemicznymwirusomgrypy.
Wrazztworzeniemroślintransgenicznych,produkującychbiałkauodporniającena
chorobywirusoweorazbakteryjne,uzyskanonowytypszczepionek,zwanychroślin-
nymi,należącychdogrupyszczepionekjadalnych.Zaletąszczepionekjadalnychjest
łatwiejszysposóbichpodawania,niskiekosztyprodukcjiorazbrakspecjalnychwymo-
gówcodowarunkówprzechowywania.Ponadto,szczepionkitewywołująodpowiedź
immunologicznąprzezśluzówkęnabłonka,przezcosąefektywniejszewporównaniuze
szczepionkamiaplikowanymiprzeziniekcję.Szczepionkiroślinneuzyskujesięprzez
bezpośredniewprowadzeniegenukodującegoantygendokomórkiroślinnejlubprzez
infekcjęroślinywirusemzmodyfikowanymwkierunkuprodukcjiantygenu.Wirus,
namnażającsięwroślinie,produkujebiałkoantygenowe,którejesteksponowanena
powierzchniotoczkiwirusowej.Jakowirusowewektoryroślinnewykorzystujesię
pochodnewirusamozaikitytoniu(TMV)orazwirusamozaikilucerny(AMV).Uważa
się,żeszczepionkapowinnabyćtworzonawtakichroślinach,któremożnajeśćsurowe.
Ważnejest,abyzalecanadawkaszczepionkinieprzekroczyłabezpiecznegopoziomu
iabywczasieprzetwarzania,białkaantygenowenietraciłyimmunogenności.Polskim
wkłademwtędziedzinęnaukijestgenetyczniemodyfikowanasałata,wytwarzająca
antygenyżółtaczkitypuB.Naświecieprowadzisiępróbystworzeniaszczepionekjadal-
nychm.in.wbananachiwziemniakach.Ztakzmodyfikowanychroślinmożnawyizolo-
waćioczyścićbiałkaantygenowe,anastępniestosowaćjakoszczepionkętradycyjną,
podawanąnadrodzeiniekcji.
17
