Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NaŻuławach•
17
Dobrzejest,jeżelinagospodarstwachsiedząjużgospodarze.Wgminiejest
jednak26posiadłościnajzupełniejbezpańskich.Budynkistojąpusteiniszczeją,
azwycięskistepwładapolami.Sątoposiadłościwiększe–okołostuidwustu
hektarów.Niktichniechce,boniktniemapotrzebnejilościżywegoinwenta-
rza.Naogółniedoceniamytejklęski,jakąbyłowyniszczeniepogłowiakońskiego.
Jestjeszczejedenwzgląd:każdyboisię,żereformarolnazabierzemutęzie-
mię,kiedywłożyjużwniąpieniądzeipracę.Pomimozachętyurzędów,które
zapewniająoopiecePaństwa,trudnoznaleźćamatorów.Gminapróbujeradzić
sobiewtensposób,żeprzydzielawiększemajątkikilkurodzinom.
Ozmierzchu
Wieś-miasteczko.Biało-czerwonechorągiewkiznacządomyobsadzoneprzez
Polaków.WcentrumjużtylkoPolacy.Gmachgminy,milicji,apteka,szkoła,
piekarnia.Wgminiestukajągorączkowomaszyny.Poznajęjednegozmiejsco-
wychdygnitarzy.WskórzanejkurtceSS-mana,twarzmamięsistą,przymrużo-
neoko.Skądjaznamtętwarz?Czyżbymspotykałjąwwarszawskichbarach?
Czyżbywbiałymkitluzachęcałgościdospożyciajeszczejednegodzwonka
śledzika?Nie,tonieto.MożemignęłamikiedyśwokniewagonuIklasy?
Możetookomrużyłosięspodadwokackiegobiretu?Przeszłośćtejtwarzyjest
okrytatajemnicą.Przeszłośćjestburzliwajakepoka.Dziesięćrazywłaściciel
tejtwarzybywałnawozieipodwozem.
Zastanawiamsiędługo,rozmawiającznim.O,polityk.Niemówiani
zawiele,anizamało.Przymrużoneokousiłujeprzybraćwyrazdobrotliwy.
Zastanawiamsięidochodzędowniosku,żetoniejestźle.Maprzynajmniej
doświadczenieadministracyjne.Toteżcośznaczy.Resztęniechokryjenoc,
którawłaśniezapada,tenbrązowyzmierzchwbrązowym,rdzawymflamandz-
ko-holenderskimkrajobrazie,taciemność,zktórejwynurzająsięjeszczełapy
wiatrakaiwysmukławieżyczkakościoła.
[CzesławMiłosz,NaŻuławach,nDziennikPolski”1945,
nr299(2grudnia1945)]
