Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoriamitu
19
bierającróżneformy.Naszczególnąuwagęzasługujeprzenoszenieinfor-
macjiwczasie–dziękiswojejniezmiennejtreścipozwalaonnazachowa-
nietego,cohistorycznieuznanozaważneipotrzebne.Jednocześniemit
mówiozmianieitransformacji,przyczympodlegaonaniezmiennemu
mechanizmowi,któryzostałzaobserwowanyprzezClaude’aLévi-Straus-
sa3.Przewidywalnośćzmianystanowiodpowiedźnanajważniejszepotrze-
byludzkości–bezpieczeństwoiprzewidywalnośćwrazzpostępem,ame-
todaanalizystrukturalnejjestprzydatnadoanalizymituijednocześniedo
przewidywaniakierunkurozwojuwsferzerzeczywistościfaktycznej.
1.Teoriamitu
1.1.Definicjemitu
Współcześnie,zwłaszczanaZachodzie,mitjestsynonimemfałszu,bzdury,
nonsensu.Mitologianatomiastoznaczaopowiadanie,częstostarożytne,
lubteżnaukęomitach.Sammitwpierwotnejwersjiposiadaokreślony
kontekst,środowisko,wktórympowstał.Jegodalszefunkcjonowanieiróż-
newersjesąkształtowanehistorycznie,natomiastbadaniewspółczesnych
mitówjestprzedmiotemantropologii.Wśródwielupróbopisuikategory-
zacjimituuwagęzwracatazaproponowanaprzezAlanaDundesa4,który
definiujemitjakouświęconąopowieśćwyjaśniającą,wjakisposóbpowstali
człowiekiświat.Wszystkiereligieprezentująmitywjakiejśformie,wswo-
imoryginalnymznaczeniu,niezmodyfikowanymisprowadzonymdowy-
boru:prawdaczyfałsz.Głównymimotywamiwystępującymiwmitachsą
stworzenieświata,strukturawszechświata,wytłumaczeniefenomenużycia
iśmierci,siływyższerządząceżyciemczłowieka,wytłumaczeniekatastrof
inieszczęść,końcaświata,bohaterowieioszuści,przynoszącyludzkości
zmiany,zwierzętairoślinyjakosymboleenergiiiprzemiany,ciałoidusza,
porządekspołecznyopartynamałżeństwieipokrewieństwie5.
JakwskazywałErnstCassirer6,mówieniewogóleoteoriimitujesttrud-
ne,ponieważsamopojęciemitujestzjawiskiemnieteoretycznym,ajego
znaczenieiistotaniewpisujesięwzasadynauki.Definicjemitusązróżni-
cowane,alełączyjepróbaodpowiedzinapodobnepytania.Pierwszeznich
3
Za:M.Mosko,TeCanonicFormulaofMythandNonmyth,flAmericanEthnologist”
2009,Vol.18,No.1,s.126-151.
4
A.Dundes,Introduction,w:SacredNarrative:ReadingsintheTeoryofMyth,ed.
A.Dundes,Berkley,LosAngeles,London1984,s.1-4.
5
R.Willis,WorldMythology:TeIllustratedGuide,London1996,s.17-34.
6
E.Cassirer,AnEssayonMan.AnIntroductiontoaPhilosophyofHumanCulture,New
York1944,s.99.
